تفسير آيه 83 / قصص در سعد 87 با عبارت " حدثنى جدى على بن ابراهيم عن ابيه عن القاسم بن محمد... " آغاز مى شود; در نسخه ء چاپى (2 / 146) گوينده خود على بن ابراهيم مى باشد: " حدثنى ابن عن القاسم بن محمد... " نيز نك: -> تفسير (عن) اهل بيت عليهم السلام.
573. * - تفسير القرآن / أبو نضر محمد بن مسعود بن محمد السمرقندى العياشي (زندگى در اوايل قرن چهارم) ذريعه 4 / 295 ش 1299 سعد السعود 79 درباره اين مؤلف و تأليف او نك: سزگين 1 / 42، نوابغ صص 305 - 306، Asher - Bar صص 58 - 62. تاريخ وفات مؤلف در كحاله (12 / 20) 320 آمده (وسزگين نيز در " حدود 320 " ياد كرده) اما Asher - Bar (ص 240 پاورقى 141) خاطر نشان مى سازد كه اين تاريخ در منابع متقدم ثبت نشده است.
ابن طاووس مى گويد كه در " كتاب البهجة " خود (مفقود) او براى تفسير آيه 32 / فاطر به تفسير عياشي (همراه با ديگر منابع) اشاره كرده است. متن چاپى اين تأليف تنها مشتمل بر نيمه ء نخست اين تأليف است كه تنها هيجده سوره نخست قرآن را در بر مى گيرد. جزء دوم، در اواخر قرن يازدهم نيز در دست نبوده است: حر عاملي مى گويد " نيمه ء دوم بدست ما نرسيده است " (وسائل 9 / 3 ص 48; نيز: اثبات 1 / 55); نيز نك:
محمد حسين الطباطبايى مقدمه به تفسير عياشي ج 1 ص د (= 4). اما ترديدى نيست كه عياشي تفسير خود را تكميل كرده است: نقلهايى از نيمه ء دوم در مجمع البيان (مث:
18 / 68 تفسير آيه 55 / نور; 28 / 120 - 121 تفسير آيات 1 - 5 / تحريم) آمده است. در يك مورد عياشي در نيمه ء اول تفسير (2 / 264، در تفسير آيه 68 / نحل) تفسير خود را از آغاز آيه 32 / فاطر نقل مى كند (من براى اين ارجاع مديون دكتر Asher - Bar مى باشم). اما از عبارت ابن طاووس در سعد چنين بر مى آيد كه او به تفسير همه آيه اشاره دارد. بنابراين محتمل است كه او نسخه ء تمام متن را در اختيار داشته است.