574. * + تفسير القرآن / أبو محمد اسماعيل بن عبد الرحمن بن ابى كريمه السدى (م 128) ذريعه 4 / 276 ش 1275 طرائف 49 / 13، 143 / 34، 172 / 43، 492 - 495 / 152 - 153 درباره مؤلف نك‍: سزگين 1 / 32 - 33. حدس سزگين اين است كه احتمالا بتوان تفسير سدى را بازسازى كرد. ابن طاووس بر اين باور است كه سدى سنى بوده است (طرائف 172 / 43). در برابر آقا بزرگ او را از اصحاب امام چهارم، پنجم و ششم [عليهم السلام] دانسته كه دلالت ضمنى بر تشيع او دارد; نيز نك‍: قهپائى 1 / 216; اعيان 12 / 7 - 17، و ارجاعات همانجا. اين تفسير در فهرست منابع مناقب شهر آشوب (1 / 12) آمده است.
ابن طاووس تفسير سدى را از آيات 51 و 53 / مائده و آيات 47 - 50 / نور و آيات 53 - 54 و 57 / احزاب و آيه 41 / زخرف نقل مى كند. اولين مورد نقل شده (طرائف 49 / 13) در تفسير طبري (جامع 6 / 288) از سدى نقل شده است. موادى كه ابن طاووس از تفسير سدى بر آيه 41 زخرف نقل مى كند از آنچه طبري (جامع 25 / 76) از سدى درباره همان آيه نقل مى كند متفاوت است. در طرائف 172 / 43 آيه‌اى نقل نشده است. طولانى ترين نقل از سدى در طرائف، در طبري نيامده است. اينها عبارتند از: طرائف 492 - 493 / 152 - 153 (آيات 53 - 54، 57 / احزاب); طرائف 493 - 494 / 153 (آيات 47 - 50 / نور) وطرائف 494 - 495 / 153 (آيات 51 و 53 / مائده).
اين مواد مشتمل بر روايتى است كه بشدت از عثمان انتقاد مى كند. اين بايد بررسى شود كه آيا طبري وابن طاووس از يك تحرير از تفسير سدى استفاده كرده اند يا نه و اينكه طبري از قطعاتى كه بدان تمايل نداشته (مثل مواردى كه عليه عثمان بود) آنها را انداخته است يا اينكه تحريري ديگر (كه تمايل شيعى داشته؟) از سدى جداى از آنچه طبري از آن استفاده كرده وجود داشته كه ابن طاووس و ديگر مؤلفان شيعى از آن نقل كرده اند.