561. * + تفسير / يحيى بن زياد الفراء (م 207) ذريعه 4 / 298 ش 1308; 21 / 206 ش 4635 سعد السعود 22 - 23، 260 - 270 درباره مؤلف نك‍: سزگين 8 / 123 - 125. خطيب بغدادي دو تحرير اين تأليف را بر شمرده; الف: از محمد بن الهجم السمرى (م 277) كه به املاى فراء آن را نگاشته است (مق‍: تاريخ بغداد 2 / 161); اين تحريري است كه به چاپ رسيده است (ج 1 تحقيق:
احمد يوسف النجاتى و محمد على النجار، قاهره 1955 تجديد 1980; ج 2 تحقيق:
النجار، قاهره 1966; ج 3 تحقيق: عبد الفتاح اسماعيلي شلبى وعلى النجدي ناصف، قاهره 1972); ب: تحرير سلمة بن عاصم شاگرد فراء; به گفته خطيب بغدادي بعد از آنى كه فراء مجلس املاء را تمام كرده و شاگردان مى رفتند، سلمه موادى را كه نوشته بود بر فراء قرائت مى كرد وفراء در آن تغييراتى مى داد. به گفته خطيب اين امر سبب اختلاف ميان دو تحرير مى باشد (تاريخ بغداد 14 / 152 - 153).
ابن طاووس دو نسخه ء يك جلدى از تأليف فراء را در دست داشته; نسخه ء اول مشتمل بر هفت جزء بوده از جزء دهم الى شانزدهم. و موارد نقل شده نشان مى دهد كه تقريبا مشتمل بر نيمه ء دوم تأليف فراء بوده است. نسخه ء دوم كه داراى اجازه‌اى با تاريخ 409 بوده مشتمل بر هفت جزء بوده; از جزء اول تا هفت و آنچه از نقلها بدست مى آيد اين كه نسخه ء مزبور مشتمل بر تمام كتاب فراءبوده است.
از آگاهيهايى كه ابن طاووس بدست مى دهد، نسخه ء اول او با تحرير محمد بن الجهم (در سعد 265 بجاى " أبو الجهم " ابن الجهم " بخوانيد) بوده و نسخه ء دوم تحرير سلمه (به اشتباه در نسخه ء چاپى " مسلمه " آمده) بن عاصم بوده است. مقابله نقلها از نسخه ء دوم با نسخه ء چاپى " معاني " تنها يك تفاوت مهم را در تفسير آيه 11 / سجده نشان مى دهد كه قابل ملاحظه است. در اين آيه كلمات " اتينا طائعين " آمده. فراء (در نسخه ء چاپى) قرائت مذكور را اختيار كرده است; در برابر از شرح او در تحرير سلمه بن عاصم