كعدمه لامحل له هنا. لا انه يمكن الشرط الصحيح ولكن [هو جعله] على الوجه الفاسد، بل هو راجع الى تحصيل الحاصل وهو محال.
وهذا كله مع تقدم الوصية على الاجارة. واما مع تقديم الاجارة فلا يصح الوصية بماينا فيها، الامع اجازة المستاجر، بنا على صحة الفضولى فيها (كماهو الاظهر). وهذا كله مع تعيين مدة الاجارة بالشهور والايام. واما تفسير (السنوات) برفع ثلثين محصولا: فهو باطل للجهالة، كقدوم الحاج ورواح القافلة. لاختلاف رفع المحصول بسبب حرارة الهوى و برودتها، وحصول الموانع من الحصاد والجذاذ وغير ذلك. فهو تفسير مجهول بمجهول، وبجهالته يبطل العقد.
155: سؤال: شخصى ديگر در كربلا فوت شده، و وارثى چند در وطن داشته، شخص مزبور در سه يوم قبل از فوت وصيتى كرده و به جهت هر يك از وارث خود مالى مشخص و معينى [را] وصيت كرده. و يكى از اولاد آن شخص متوفى، پانزده ساعت قبل از او فوت شد. آيا آن مالى را كه به جهت آن پسر متوفى وصيت كرده بود به آن پسر متوفى مىرسد كه به وارث آن پسر متوفى بدهند؟ يا آن كه چون پانزده ساعت قبل [از پدر] فوت شده به آن چيزى از وصيت نمىرسد و مال ساير ورثه است؟ و هم چنين آيا از براى اين پسر متوفى شده، حصه از مال پدر متوفى مىباشد يا نه؟
جواب: هر گاه موصى وصيتى كرده از براى احد وراث، و قرينه نباشد بر اين كه مقصود همان فرزند باشد نه اولاد او، و آن وارث قبل از موصى بميرد، و موصى هم از وصيت خود رجوع [ن‍] كرده بود، آن موصى به، منتقل مىشود به وارث آن موصى له هر گاه وارث خاصى دارد. چنان كه حق قبول هم منتقل به او مىشود، على الاشهر الاظهر. و اما سؤال از ميراث بردن آن ولد متوفى از آن اموال، پس آن وجهى ندارد و ميراث بردن مشروط است به حيات وارث بعد از موت مورث. والله العالم.
156: سؤال ضعيفه [اى] مثلا خود را مستطيعه دانسته تدارك سفر مكه را مهيا كرده و به سفر مكه مشرف شد. و در آن وقت وصيت نامه نوشت به اين مضمون كه حاكم شرع را وصى نموده و برادر و شوهر خود را ناظر قرار داده. و وصيت كرده به اين كه (سيصد تومان از مال من به فقراى عوام و سادات بالسوية بايد برسد. و اگر به مكه نرسيدم حجه از براى من گرفته شود. وتتمه را، ثلث آن را سى سال صوم و صلات از براى من بگيرند، و نعش مرا به نجف ببرند، وتتمه ثلث را به فقرا برسانند، و باقى مال وارث است).