كتابخانه ابن طاووس (فارسي) - إتان گلبرگ - الصفحة ٥٣٧
از آن داشته كه از آن تفسير آيه 39 سوره آل عمران را از كراسه چهارم برگ 2 - پ نقل مى كند. اين قطعه در تفسير طبري (الجامع 3 / 253) نيز آمده، با اين تفاوت كه در طبري، ابن جريج مستقيما از ابن عباس نقل كرده در حالى كه در سعد، از ابن عباس به توسط مجاهد نقل مى كند.
563. * + تفسير / أبو على محمد بن عبد الوهاب الجبائى (م 303) سعد 14 - 16، 142 - 183 درباره مؤلف نك‍: سزگين 1 / 621 - 622. درباره اين تأليف نك‍:, Gimaret. D 285 - 248. pp ", Materiaux " اين را كه تفسير جبائى، تأليف پر حجمى بوده، الملطى ابراز كرده و گفته است كه بيش از يكصد جزء بوده است (كتاب التنبيه تحقيق:
Dedering. S استانبول 1936 ص 32). ابن طاووس نسخه ء ده جلدى از اين تفسير را كه در حيات جبائى يا اندكى بعد از آن كتابت شده در اختيار داشته است (سعد 142، 183). ابن طاووس غالبا عين متن را نقل كرده اما در دو مورد (سعد 156، 180) نقل به معنى كرده با اين توضيح " لاجل طول لفظه ". تنها بخشى از مواد نقل شده در سعد، مشتمل بر نقل از تفسير است بقيه مطالب نقد ابن طاووس از مطالب جبائى است كه وى را مخالف سرسخت بنى هاشم توصيف كرده و مى گويد " به نظر مى رسد چون او شخصا نتوانست بنى اميه را با شمشير خود حمايت كند با قلم و زبان با بنى هاشم جنگيده است " (سعد 143). خرده گيرىهاى ديگر ابن طاووس از جبائى عبارتند از: آگاهى ناقص وى از عربي (اتهامى كه اشعرى نيز پيش از وى داشته; * مق‍: ابن عساكر، تبيين ص 138) جهالت از معاني درست قرآن، تفسير به رأى و مسكوت گذاشتن حقائق روشن

. عين عبارت عربي ابن عساكر از قول اشعرى چنين است: ورأيت الجبائى الف في تفسير القرآن كتابا اوله على خلاف ما انزل الله عزوجل وعلى لغة قريته المعروفة بجبا وليس من اهل اللسان الذى نزل به القرآن وما روى في كتابه حرفا واحدا عن احد من المفسرين. بر خلاف آنچه آقاى صادقي در مقاله " زبان تفسير أبو على جبائى چه بوده " هفتاد مقاله ج 2 ص 556 بيان كرده از اين عبارت بدست نمى آيد كه اشعرى مى خواسته زبان تفسير را فارسى بداند بلكه تنها اشاره به زبان عربي [محلى] جبائى است همانطور كه مؤلف نيز در متن بدان توجه داشته است. م
(٥٣٧)
الذهاب إلى صفحة: «« « ... 532 533 534 535 536 537 538 539 540 541 542 ... » »»
الفهرست