مق: ذريعه 24 / 53 ش 262). اما مورد نقل شده در " المجتنى " حكمتى از امام على [ع] نيست بلكه مشتمل بر دعايى است كه عيسى [ع] به شخص مقروضى تعليم داده است.
آنچه احتمالا رخ داده اين كه " نثر اللئالى " على بن فضل الله در همان آغاز مفقود شده و بدين ترتيب امكان بازشناخت محتواى آن وجود نداشت. (ظاهرا به مورد نقل شده المجتنى توجهى صورت نگرفته است.) علماى بعدى اين كتاب را با تأليفى ديگر با همين عنوان و مشتمل بر حكم امام على [ع] خلط كرده اند. تأليف دوم در چند نسخه ء موجود و دوبار نيز به چاپ رسيده است. هويت مؤلف آن براى مجلسى نامعلوم بوده و او به مؤلف با عبارت " بعض علمائنا " اشاره مى كند (بحار 78 / 36). ديگران بر اين باور بودند كه مؤلف يا پدر على بن فضل الله يعنى أبو الرضا فضل الله بن على بن هبة الله الراوندي (زنده در 546; نك: ابن عنبه; العمدة ص 152 = چ نجف ص 185، الثقات صص 217 - 218) بوده يا أبو على الفضل بن الحسن بن الفضل الطبرسي (م 548); (مق:
كريمان 1 / 385 - 386). اين ترديد در چاپ تهران 1377 از نثر اللئالى (كه در يك مجلد با كتاب ابن الجعد و كتاب الطب از عبد الله بن بسطام و برادر او، انتشار يافته) منعكس شده است. در آنجا آمده است كه مؤلف نثر اللئالى يا أبو الرضا الراوندي يا أبو على الطبرسي است; اما در چاپ پيشين اين متن (تهران 1318) كه بر اساس نسخه ء ديگرى بوده مؤلف را صريحا أبو على الطبرسي شناسانده است. اين احتمالا درست است زيرا آقا بزرگ از نسخهاى از نثر اللئالى فضل الله الراوندي آگاه است كه مشتمل بر كلمات حضرت محمد [ص] (نه: على [ع]) مى باشد (نك: ذريعه 24 / 54 ش 265).
خلاصه اينكه به نظر مى رسد كه سه تأليف مختلف عنوان نثر اللئالى دارند; الف:
كلمات رسول خدا [ص] از فضل الله راوندى (موجود); ب: كلمات امام على [ع] از أبو على طبرسي (موجود); ج: تأليف مفقود از على بن فضل الله الراوندي كه تنها قطعهاى از آن در المجتنى باقى مانده است.
469. * نوادر الحكمة / أبو جعفر محمد بن احمد بن يحيى بن عمران الاشعري القمى (زندگى در اواخر قرن سوم)