آورد و بالعكس، يعنى كسى كه حج تمتع بر او واجب شده، نمىتواند به جاى آن حج افراد يا قران به جا آورد، و چنانچه اين افراد به جاى حج واجب خود حج ديگرى به جا آورند كفايت نمىكند. بلى گاهى وظيفه كسى كه بايد حج تمتع به جا آورد، عوض شده و به حج افراد بر مىگردد، چنان كه بيانش خواهد آمد.
مسأله 145 - كسى كه وطنش بيش از شانزده فرسخ از مسجد الحرام دور بوده و فعلا در مكه اقامت نموده، چنانچه اقامتش بعد از استطاعت و واجب شده حج بر او بوده، وظيفهاش حج تمتع است و اما اگر استطاعت او پس از اقامت در مكه و بعد از داخل شدن در سال سوم باشد، وظيفهاش حج قران يا افراد است و اگر استطاعتش قبل از سال سوم باشد، حج تمتع بر او واجب مىشود.
اينها در صورتى است كه اقامتش به قصد مجاورت باشد، يعنى مدتى در جوار خانه خدا بودن. و اما اگر به قصد توطن باشد، اين هم دو صورت دارد:
1 - از اول قصد توطن داشته، در اين صورت وظيفهاش حج افراد يا قران است، چه آن كه وارد سال سوم شده باشد يا خير.
2 - بعد از مدتى قصد توطن نموده، كه در اين صورت اگر استطاعتش قبل از توطن و پيش از وارد شدن سال سوم باشد، وظيفه اش حج تمتع است. و اگر بعد از قصد توطن باشد، وظيفه اش افراد يا قران مىباشد چه آن كه وارد سال سوم شده