در أساس كار بيشتر بر شرح و بيان آراء و أفكار أو همت مى گماشته اند و از چهار چوب ترسيمى أو پافراتر ننهاده‌اند. مشهورترين اين دانشمندان عبارتند از:
ابن الخازن، زين الدين علي بن حسن بن خازن حائري (آغاز قرن نهم) ابن المتوج، أحمد بن عبد الله بحراني (م 820) نگارنده النهاية في تفسير الخمسمائة آية فاضل مقداد، مقداد بن عبد الله سيورى حلى (م 826) نگارنده كنز العرفان والتنقيح الرائع ابن فهد، أحمد بن محمد بن فهد اسدى حلى (م 841) و نگارنده المهذب البارع والمقتصر و الموجز الحاوي و رسائل فقهى متعدد.
شمس الدين محمد بن شجاع قطان حلى نگارنده معالم الدين في فقه آل ياسين (نيمه أول قرن نهم) مفلح بن حسين صيمرى (در گذشته پس از 887) نگارنده غاية المرام و كشف الالتباس و جواهر الكلمات.
ابن هلال، علي بن محمد بن هلال جزائرى (در گذشته پس از 909) إبراهيم بن سليمان قطيفى (در گذشته پس از 945) نگارنده ايضاح النافع شهيد دوم، زين الدين بن علي بن أحمد جبعى عاملي (م 966) نگارنده الروضة البهية و روض الجنان ومسالك الأفهام.
6 - فقه دوره صفوى:
فقه دوره صفوى (907 - 1135) از نظر گرايش هاى حاكم بر آن و مكتب‌هايى كه در طول اين دو قرن و نيم بلكه تا نيم قرن پس از آن بر محيط علمي شيعي حكمفرما بود به سه بخش جدا تقسيم مىگردد كه گر چه از نظر تاريخي پس از يكديگر به وجود آمده‌اند ليكن در سير زمان و در ادامه كار، در كنار يكديگر فعاليت خويش را انجام داده و پيگيرى مىنموده‌اند:
1. مكتب محقق كركى - محقق دوم علي بن حسين بن عبد العالي كركى (م 940) از شخصيت هاى بزرگ فقه شيعه است كه در سير تكاملى آن نقشى مهم داشته و به خصوص در استوار ساختن مباني فقه كوشش هاى اساسى نموده است.
فقه كركى از دو نظر با فقه دوره هاى پيش تر فرق دارد. يكى آن كه أو با قدرت علمي خويش مباني فقه را مستحكم ساخت. مشخصه عمده فقه أو استدلالات قوى در هر مبحث است. أو هم دلايل وبراهين نظرات مخالف را به نحو عميق و دقيق مطرح ساخته و هم نظر خود را در هر مورد با استدلال محكم به كرسي نشانده است. در مكتب هاى پيش تر استدلالات فقهى چنين قوى نبوده و