فصل أول مكتب فقهى شيعه و مباني آن تشيع به مثابه يك مكتب عقيدتي در اسلام، گرايشى خاص بر أساس يك سلسله نظرات و تحليلات كلامي و تاريخي است. حديث (ثقلين) كه وسيله محدثان شيعي و سنى از پيامبر روايت شده، و وى بر أساس آن مسلمانان را پس از خود به پيروى از قرآن و خاندان خويش فرا خوانده بود، همراه تعدادى ديگر از روايات نبوي، ريشه اصلى اين گرايش را كه بعدا با استدلالات كلامي و فلسفي و تاريخي تقويت گرديد تشكيل مى داد.
در مباحث مذهبي، مكتب شيعي نظرات خود را عموما از رهنمودهاى بزرگان و أئمة أهل بيت پيامبر الهام گرفته است. اختلاف اصلى دو مكتب فقهى سنى و شيعي در كيفيت تلقى سنت نبوي و منابع فقه است. أهل سنت، حديث نبوي را از طريق صحابه پيامبر اخذ نموده اند، در حالي كه شيعه اين حديث را از طريق خاندان وى به دست آورده است. از سوى ديگر مذاهب فقهى أهل سنت دنباله رو نظرات فقهى چند تن از فقهاء مدينه و عراق اند، ليكن مذاهب فقهى شيعي تابع نظرات امامان أهل بيت هستند كه از آن ميان مكتب شيعي دوازده امامي كه عمده ترين نحله شيعي است از آراء امامان دوازده گانه ء مشهور خود به خصوص امام ششم أبو عبد الله جعفر بن محمد الصادق پيروى مى كند و به همين جهت به (جعفري) نيز شهرت دارد.
قرآن، حديث، اجماع و عقل منابع فقه شيعه را تشكيل مى دهند (1).