مقدمه‌اى بر فقه شيعه (فارسي) - السيد حسين المدرسي - الصفحة ٥٧
محمد بن علي موسوى عاملي (م 1009) نگارنده مدارك الأحكام وهداية الطالبين حسن بن زين الدين عاملي (م 1011) نگارنده معالم الدين ومنتقى الجمان.
عبد الله بن حسين شوشترى (م 1021) نگارنده جامع الفوائد (227).
محمد باقر بن محمد مؤمن سبزوارى، محقق (م 1090) نگارنده كتاب كفاية الأحكام و ذخيرة المعاد.
نام ملا محسن فيض كاشاني، محمد بن مرتضى (م 1090) نگارنده الوافي ومعتصم الشيعة و مفاتيح الشرائع را نيز بايد به فهرست بالا افزود چه أو اگر چه پيرو مكتب اخبارى بود ليكن روش آزاديخواهانه مقدس اردبيلى را مى پسنديد و در فقه اخبارى خود از همين روش حقوقى پيروى مىنمود. از اين رو در بسيارى موارد كه مقدس با فقهاء پيشين شيعه اختلاف نظر دارد أو نيز مانند پيروان مقدس به خصوص سبزوارى و صاحب مدارك با وى همفكر است (228). صاحب جواهر، محمد حسن بن محمد باقر نجفي، فقيه بزرگ شيعي كه روش متهورانه و آزاد اين فقيهان و بي اعتنائى آنان را به آراء و أفكار پيشينيان نمى پسندد از فيض و سبزوارى و صاحب مدارك به اتباع المقدس تعبير مى كند.
علامه محمد باقر بن محمد تقي مجلسي (م 1110) نگارنده مرآة العقول وبحار الأنوار نيز به آراء و بيانات اردبيلى و صاحب مدارك علاقمند بوده و از آن دو در آثار خود بسيار نقل نموده است.
3. اخباريان - مكتب أهل الحديث چنان كه پيش تر ديديم در أواخر قرن چهارم و أوائل قرن پنجم به دست متكلمان شيعي در هم كوبيده شد. با اين همه معدودى از هواداران آن در گوشه و كنار باقي ماندند كه فعاليتى نداشتند و به همين دليل نيز كسى كارى به كار آنان نداشت. تا آن كه در أوائل قرن يازدهم بار ديگر اين مكتب به وسيله محمد امين استرآبادي (م 1036) با نگارش كتاب الفوائد المدنية تجديد حيات يافت.
زمينه مناسب براي احياى مكتب أهل الحديث به مرور از أوايل قرن دهم آماده شده بود.
پيرامون نيمه اين قرن گرايشى كه خواستار آزادى بيشتر در فقه بود اندك اندك محبوبيت مى يافت.
شهيد دوم رساله اى عليه پيروى از سلف و پيشينيان بدون تحقيق در استدلالات آنان نوشت.
شاگردش حسين بن عبد الصمد عاملي، شيخ الاسلام در بار صفوى، همين راه را ادامه داد و رساله‌اى مشابه در همان موضوع نوشت كه در آن ادعا مى شد: اجتهاد تنها راه كشف احكام شرعي نيست.
أو در بيشتر آثار ديگر خود روش فقهاى شيعه را مورد انتقاد قرار داد، و آنان را به خاطر تقليد از

٢٢٧ - اين فقيه خبر واحد را حجت نمى دانسته است. ببينيد روضة المتقين ١: ٢٠.
٢٢٨ - به عنوان يك نمونه رجوع شود به جواهر الكلام ١٦: ٧١.
(٥٧)
الذهاب إلى صفحة: «« « ... 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 ... » »»
الفهرست