113. * [ديوان] / أبو القاسم على بن الحسين بن موسى الشريف المرتضى (م 436) ذريعه 9 [جزء سوم] / 735 ش 5050 لهوف 4 / 3 - 4 ابن طاووس چند بيت شعر (درباره‌ء حادثه كربلا) از آن گرفته بدون آنكه به ديوان اشاره كند، شايد از حافظه نقل كرده باشد. علاوه بر آن تعدادى از اشعار، گويا از همان مرثيه در مناقب ابن شهر آشوب (3 / 235 - 236) وجود دارد. اين اشعار در ديوان شريف مرتضى تحقيق رشيد الصفار، قاهره 1378، نيامده است. ابن طاووس به ندرت از ديوانها در آثار باقى مانده‌اش ياد مى كند.
114. * * كتاب ديوان النسب / أبو القاسم على بن الحسن بن محمد بن على المرتضى (زندگى در اوائل قرن هفتم) ذريعه 9 [جزء چهارم] / 1184 ش 6743 كشف المحجة 132 فرج المهموم 22، 35، 52، 149 گر چه ابن طاووس در كشف المحجة نام مؤلف را نياورده، در فرج المهموم از او با عنوان على بن مرتضى (فرج المهموم 22، 35) ياد كرده و بدرستى او را از اعقاب الشريف المرتضى مى‌شناساند (فرج المهموم 52، مق‍: Matar ص 363 و نيز نك‍: ابن عنبه، عمدة الطالب صص 169 - 170 = چاپ نجف صص 206 - 207). افندي (رياض 4 / 263) عنوان اين تأليف را ياد آورد شده اما اظهار مى كند كه درباره آن چيزى نمى داند.
به واقع، ديوان النسب سرگذشتى غير عادى داشته است. بر اساس داستانى كه ابن زهره (غاية الاختصار صص 74 - 76) از أبو القاسم على بن احمد العبيدلى شنيده، اين تأليف داراى مطاعن زيادى درباره طالبي ها و عباسى ها بوده است. زمانى كه مؤلف بيمار شد، بر نسخه خود چنين نوشت: اين تأليف مشتمل بر امورى است كه او در آنها تحقيق نكرده و از رواى موثقي نشنيده است. اگر بهبود يابد آن را تنقيح كرده و صرفا