نمىتواند به جهت پيرى يا بيمارى يا عذر ديگرى به حج برود واجب نيست ولى نايب گرفتن بر او واجب است على الاظهر چنان كه خواهد آمد.
مسأله 10 - اگر براى حج دو راه باشد يكى مأمون و بى خطر و ديگرى غير مأمون و با خطر، وجوب حج ساقط نمىشود بلكه واجب است از راه بى خطر برود هر چند دور باشد.
مسأله 11 - اگر در بلد خود مالى داشته باشد كه به حج رفتن موجب تلف شود حج بر او واجب نخواهد بود، در صورتى كه ضرر مجحف باشد و همچنين است اگر چيزى باشد كه شرعا مانع از رفتن به حج باشد، چنانچه حج رفتن سبب ترك واجب اهم از او شود، مانند نجات غريق يا نجات كسى از سوختن، يا آن كه حجش متوقف بر اين باشد كه فعل حرامى انجام دهد كه اجتناب از آن اهم از حج باشد، كه در تمام اين صور حج واجب نيست.
مسأله 12 - هر گاه با اين كه حجش مستلزم ترك واجب اهم يا به جا آوردن فعل حرام باشد به حج رود، در اين صورت هر چند از جهت ترك واجب يا فعل حرام معصيت كار مىشود، ولى ظاهر اين است كه حجش مجزى از حجة الاسلام خواهد بود، البته اگر شرايط ديگر را دارا باشد. و فرقى نيست بين كسى كه حج از سالهاى قبل بر ذمه‌اش مستقر بوده و كسى