عنوان جانشين براى تأليف مزبور بوده است. اين فرض (كه Matar ص 369 اخذ كرده) را عنوانى كه در ذريعه آمده تقويت مى كند: " كتاب السجل في المسائل وابتداء الاعمال ". ظاهرا آقا بزرگ از نسخه‌اى در نجف كه مبناى فرج المهموم چاپى است استفاده كرده است (مق‍: ذريعه 16 / 156 ش 424; Matar ص 36). اما اين حقيقت كه او عنوان متفاوتى را آورده بدين معناست كه فرج المهموم چاپى در اين قسمت از نسخه خطى متفاوت بوده و يا اينكه (كه احتمالش بيشتر است) او نام كتاب را با ترتيب مجدد بر اساس آنچه نام اصلى مى دانسته نوشته است [كلمه " سجل " را از انتهاى عبارت به آغاز آن آورده است]. بهر روى اين محتمل مى نمايد كه " سجل " و كتاب في المسائل دو تأليف مستقل بوده است (و اگر چنين باشد، عنوان " سجل " بايد در فهرست به صورت مستقل ياد شود). اين فرض بر اين حقيقت است كه در ادامه كلمات " المعروف بالسجل " (هم در فرج المهموم چاپى و هم فرج المهموم *) عبارت " وهو كتابه الثاني " آمده و اين عبارت در اين صورت معنى دارد كه اينها دو كتاب باشند. مؤيد ديگرى در فرج المهموم ص 125 آمده كه عبارت آن چنين است: " كتاب في المسائلة وابتداء الاعمال الاعمال المعروف بالسجل "; شايد كلمه كتاب را بايد ميان دو " الاعمال " نهاد; سزگين نيز متن ابن طاووس را به عنوان اين كه اشاره به دو كتاب است تلقى مى كند (سزگين 7 / 114 ش 10، 11). احتمال ديگر اين است كه تأليف نخست " كتاب المسائل " و دومى " ابتداء الاعمال المعروف بالسجل " بوده است. در اين صورت " الاعمال " دوم اشتباه خواهد بود. درباره اصطلاح " ابتداء الاعمال " مق‍: سزگين 7 / 33.
376. * * مسائل عن الرضا / الصباح بن نضر (يا: نصر) الهندي (زندگى در اوائل قرن سوم) ذريعه 20 / 349 ش 3355، ص 354 ش 3381 فرج المهموم 94 درباره مؤلف نك‍: نجاشى ص 202 ش 539. عنوان كتاب در نجاشى وابن طاووس مشابه است. در ذريعه " مسائل الرضا " (يعنى سؤالاتى كه از امام هشتم [ع] شده است) و