انقضاى عده از نو عقد مىتواند كرد. و از براى عالم حرمت ابدى حاصل مىشود هر چند دخول نكرده باشد. والله العالم.
164: سؤال: هر گاه از براى زوج نفقه و كسوه اطفال ممكن نشود، و زوجه صاحب ثروت باشد، نفقه و كسوه اطفال بر زوجه شرعا واجب است يا نه؟
جواب: بلى هر گاه طفل از خود مال نداشته باشد و پدر هم عاجز از انفاق باشد و جد پدرى هم موسر نباشد و مادر هم مليه و موسره باشد، بر او نفقه اطفال واجب است.
165: سؤال: هر گاه شخصى ضعيفه را تزويج نموده، و در دخل نمودن عاجز. و [ضعيفه] مقدار چهار ماه مرافعه خود را به نزد يكى از ملاهاى اين ولايت برده. و آن ملا حكم نموده كه بايد اين ضغيفه يك سال تمام در نزد او بوده باشد. و بعد از چهار ماه، سه ماه ديگر در نزد او بوده. و آن مرد گفته كه بايد من مداوا نمايم و به شهرى ديگر رفته، و سه ماه ديگر در آنجا دوا خورده و بعد از مراجعت چهار ماه ديگر در نزد او بوده فعلى از او متمشى نگرديده. ضعيفه فسخ نموده و به خانه پدر رفته. و چون آن مرد پر لجوج، و پدر ضعيفه نيز مرد فقير، وصبيه خود را مدت هشت سال بعد از فسخ نگاه داشته تا اتفاق [افتاده] آن مرد به رحمت خدا رفته. و بعد از چند يوم همان ملائى كه اين مرافعه در نزد او اتفاق افتاده بود، او را عقد نموده و به شوهر داده، به سبب عنين بودن شوهر. آيا بر آن شوهر ثانى حلال مىباشد يا نه؟
جواب: دين و دينا از امثال چنين ملاها خراب است. اولا اين كه مرافعه را به غير مجتهد عادل كسى نمىتواند كرد. خصوصا مسأله عنن و بر فرض تقديرى كه كسى ديگر تواند كرد آنچه به گوش آن ملاها رسيده اين است كه بعد از ثبوت عجز از مقاربت زنان مطلقا، وعدم رضاى زوجه به زوجيت آن مرد، و مرافعه بردن به سوى حاكم با شرايط، آن حاكم شرع او را از حين مرافعه مهلت بدهد تا يك سال تمام. و بعد از تمام شدن يك سال زوجه مسلط بر فسخ مىشود. به تفصيلى كه در محل خود مذكور است.
بنابر آنچه در صورت سؤال نوشته شده است از حين مرافعه تا حين فسخ و به خانه پدر رفتن، ده ماه گذشته است. بر فرض صحت مرافعه اين فسخ قبل از تمام شدن سال چه معنى دارد. پس بنا على هذا هنوز زوجه در حباله زوجيت زوج سابق بوده است كه زوج متوفى شده. و نكاح ثانى در عده وفات شده و نكاح فاسد است. و هر گاه طرفين عالم به عده و حرمت نكاح بوده اند به مجرد عقد حرام ابدى است. و اگر دخول واقع شده است