نام بستان أبواب فقه را به ترتيب مشجر از يكديگر تفريع كرد كه عملي ابتكارى بود و اين راه را پيش از أو كسى نرفته بود (43).
روشن است كه اختلاف نظر در مناط تقدم و تأخر بخش ها و أبواب فقه بر نحوه ترتيب آنها در متون فقهى تأثير گذارده است. عامل ديگر در اين مورد اختلاف نظري است كه در مورد مصاديق و تعداد موضوعات هر بخش وجود دارد (44). از باب مثال شيخ طوسي وابن زهره تعداد عبادات را پنج (45)، سلارشش (46)، أبو الصلاح وابن حمزه و محقق حلى ده (47)، و يحيى بن سعيد چهل و پنج (48) دانسته اند.
از طرف ديگر در برخى مآخذ بسيارى از أبواب را در يكديگر ادغام كرده و تا حد ممكن عناوين كلى را كاهش داده اند. اين كار در مآخذ قديم كمتر انجام شده و بسيارى از أبواب كه مى توانسته است در تحت عنواني جامع مورد بحث قرار گيرد تجزيه گرديده است. از اين رو مآخذ فقهى جز از نظر ترتيب أبواب، از رهگذر شماره آنها نيز تفاوت‌هايى چشمگير دارند. به عنوان مثال كتاب نهاية شيخ طوسي بيست و دو باب، كتاب مبسوط وى 71 باب، كتاب شرايع الاسلام محقق حلى 52 باب، كتاب قواعد علامه حلى سى و يك باب، تبصرة المتعلمين أو هيجده باب، اللمعة الدمشقية شهيد أول پنجاه و دو باب، دروس وى چهل و هشت باب، مفاتيح الشرايع فيض دوازده باب ووافى كه كتاب حديث است ده باب دارد.
* * * آن چه در زير مى آيد شرح بسيار فشرده اى است از محتواى فقه شيعه بر أساس تنظيم شرايع الاسلام محقق حلى با اشاره به برخى مباحث استطرادى كه در پاره اى از أبواب فقه آمده، و براي بررسيهاى ديگر نيز سودمند است:
أ - عبادات 1 - كتاب طهارت، فصلى در احكام غير مسلمانان و مباحث احكام أموات نيز در اين باب مندرج است.