عبادات و سياسات، و ديگرى در فن عادات ومعاملات (32).
يك دسته بندى ديگر روشى است كه در برخى مصادر جديد پيش گرفته شده و از روش هاى تقسيم بندى حقوقى جديد متأثر است. بر أساس اين روش جديد مباحث فقهى در چهار گروه رده بندى مى شوند به شرح زير:
1 - عبادات (نماز، روزه، اعتكاف، حج، عمره و كفارات).
2 - أموال كه بر دو قسم است:
أ - أموال عمومى، يعنى اموالى كه به شخصي خاص متعلق نيست و براي مصالحى عمومى و مصارفى مشخص در نظر گرفته شده است، مانند خراج، انفال، خمس و زكات. دو عنوان أخير گرچه جنبه عبادي نيز دارند، ليكن جنبه ء مالي آن قويتر و بارزتر است.
ب - أموال خصوصي، يعنى اموالى كه مالك يا مالكان مشخصى دارد. مقررات مربوط به اين بخش در دو قسمت جدا مورد بررسى قرار مى گيرد:
(يك) أسباب شرعي تملك يا به دست آوردن حق خاص. مباحث احياء موات، حيازت، صيد تبعيت، ميراث، ضمانات و غرامات (33) و نظاير آن در اين مبحث مورد سخن قرار مى گيرد.
(دو) احكام تصرف در أموال. شامل مباحث بيع، صلح، شركت، وقف، وصيت و ساير تصرفات ومعاملات.
3 - سلوك و آداب و رفتار شخصي، يعنى اعمال شخصي كه ربطى به عبادات و أموال ندارد كه دو گروه است:
ا - روابط خوانداگى، مناسبات دو جنس زن و مرد. مباحث نكاح و طلاق، خلع و مبارات، ظهار ولعان وايلاء، و از اين قبيل.
ب - روابط اجتماعي و مقررات مربوط به تنظيم رفتار فردى افراد جامعه. مقررات مربوط به أطعمه واشربه، ملابس و مساكن، آداب معاشرت، احكام نذر و عهد ويمين، ذباحه، امر به معروف و نهى از منكر همه در اين بند جا مى گيرد.
4 - آداب عمومى، يعنى رفتار وسلوك دستگاه هاى حكومتى و عمومى در مسائل قضاء و حكومت، و صلح و جنگ، و روابط بين المللى. أبواب و مباحث ولايت عامه، قضا و شهادات،