فصل دوم تعريف قراآت تعريف قراآت:
1. زركشى، قراآت را بدينگونه معرفى كرده است:
(قراآت عبارت از اختلاف مربوط به (الفاظ) وعبارات وحى از نظر تخفيف وتشديد وامثال آنهاست كه از سوى قراء نقل شده است) (1).
از اين تعريف نتيجه مى گيريم: قراآت، محدود ومنحصر به الفاظي از قرآن كريم مى باشد كه در طرز خواندن آنها اختلاف وجود دارد، در حالى كه مى بينيم علماء قراآت، دايره ء آنرا به مواردي كه در قرائت آنها اختلافي وجود ندارد تعميم مى دهند.
2. ابن الجزرى در تعريف قراآت گفته است:
(عبارت از علم به كيفيت اداء كلمات قرآن واختلاف اين كيفيت مى باشد، اختلافي كه به ناقل وراوي آن منسوب است) (2).
3. دمياطي بناء، قراآت را بدينصورت تعريف مى كند:
(قراآت، عبارت از علمي است كه از رهگذر آن اتفاق نظر، ويا اختلاف ناقلين كتاب خدا - در رابطه با حذف و اثبات، ومتحرك خواندن وساكن كردن، وفصل ووصل حروف وكلمات وامثال آنها، از قبيل كيفيت تلفظ و ابدال وجز آنها - از طريق سماع قابل شناسائى است) (3).
بايد افزود كه ابن الجزرى ودمياطى، نقل وسماع را در تعريف قراآت به عنوان شرطهائى در قرائت برشمردند (چرا كه قرائت عبارت از سنتى است كه بايد لزوما از آن در تلاوت قرآن كريم پيروى شود)، چنانكه اين گفتار از زيد بن ثابت انصاري صحابي نقل شده است (4).
با توجه به همين اصل است كه ابن الجزرى مى گفت: (بايد قارى از إقراء به قرائتي كه از ديدگاه شخصي أو درست است، ونقل وروايت، آن را تأييد نمى كند، ونيز از اقراء آن وجهى از نظر اعراب ولغت كه در زمينه ء آن، روايتي وجود ندارد، سخت خوددارى كند) (5).
4. طى تعريف زكريا انصاري (م 925 ه‍. ق) از شرط ديگرى در تعريف (قراآت) مطلع مى شويم كه عبارت از انطباق قراآت مسموع ومنقول با قرآن كريم - از نظر تلاوت واداء - مى باشد، وى مى گويد: