معاذ گفت وقتى كه پيامبر مرا به سوى يمن فرستاد، فرمود: قضاوت نكن و فيصله نده، مگر به آن چه كه يقين دارى. پس اگر امرى بر تو دشوار شد، پس توقف كن و فتوا نده تا اين كه بر تو روشن گردد يا آن كه درباره ء آن به من نامه اى بنويس.
همچنين روايات ديگرى وجود دارد كه عمل به رأى را خطا مى شمارد:
پيامبر اكرم (صلى الله عليه وآله) فرمود:
... فيبقى ناس جهال يستفتون فيفتون برأيهم فيضلون و يضلون (1)، پس مردمى نادان باقى مى مانند كه از آنان سؤال مى شود و طبق رأى خود جواب مى دهند، پس گمراه مى كنند و گمراه مى شوند.
رسول خدا (صلى الله عليه وآله) فرمود:
لم يزل أمر بنى إسرائيل معتدلا حتى نشأ فيهم المولدون، أبناء سبايا (2) الامم، فقالوا بالرأى فضلوا وأضلوا، (3) هميشه امر بنى اسرائيل بر اعتدال بود تا آن كه افراد غير اصيل در بين آن ها ظاهر شدند كه فرزندان اسيران امت ها بودند. آن ها به رأى خود فتوا دادند، پس گمراه شدند و گمراه كردند.