ولوامع الانوار و معيار التقليد بديع الزمان مىنويسد تقليد شخصى شرك و بدعت و بدتر از سرگين است نقل از كتاب سيف الابرار و اباطيل وهابيه فائده مهمة احاديث حضرت رسول كريم صلى الله عليه و سلم حصر در صحاح سته و مسند امام احمد و مؤطا امام مالك رحمهم الله تعالى نيستند بلكه مصنفين كتب احاديث شكر الله تعالى سعيهم اجمعين آن حديثى را در كتب خود مىنويسند كه به شروط مقرره اهل حديث كه در سند و روات حديث مقرر كرده اند موافق باشد و اگر به آن شروط موافق نيايد آن را ذكر نمىكنند چنانچه صاحب كتاب صحيح بخارى كه اصح الكتب است بعد كتاب الله خود مىنويسد كه من از چندين لكهما احاديث همين احاديث مذكوره كتاب را منتخب كردم و همچنين احوال ديگر مصنفان پس از اين مستفاد مىشود كه احاديث همين كتب مشهوره متداوله صحيح اند و در آن ضعيف و موضوع نيست الا نادرا اما اين مستفاد نمىشود كه ما سواى آن در تمام عالم حديث صحيح نيست زيرا كه حضرت رسول اكرم صلى الله عليه و سلم در مقام تبليغ بودند روزانه هزارها حديث بيان مىفرمودند پس هر كه را هر حديث به سند صحيح رسيد آن را در كتاب خود ذكر نمود و زمانه اصحاب مذاهب اربعه قبل از زمانه مصنفين كتب حديث بود پس حديثى كه صاحب بخارى را مثلا به سند صحيح نرسيد و در كتاب خود ذكر نكرد يا نقيض آن در كتاب خود نوشت از اين لازم نمىآيد كه همين حديث به حضرت امام ابوحنيفه و غيره رضوان الله عليهم اجمعين نيز به سند ضعيف رسيده باشد زيرا كه آنها رحمهم الله تعالى در زمان خير القرون بودند و وسايط كمتر بودند و اهل تقوى و صلاح بودند و كذب و افترا در آن زمان نبود الا نادرا پس اصحاب مذاهب وضع مذاهب خود را به آن احاديث صحيحه كردند و اصحاب كتب صحاح سته را اگر آن
(٤٩)