مى باشد كه سيد محمد كاظم رشتي وديگران آنرا ياد كرده اند، وما در موارد متناسب هريك از آنها را گزارش خواهيم كرد. وى را دو فرزندى فاضل بود: محمد وعلى، لكن محمد شديدا با آراء وافكار پدرش مخالف بود، آنچنانكه ابراهيم بن ملا صدرا به مخالفت با پدرش برخاست.
صاحب روضات در ستايش احسائي سخن به گزاف آورده واو را به گونه أي نه درخور مى ستايد واو را از لحاظ دين ودانش وتقوى داراى مقامي بس والا مى شناساند. اما ديگران أو را غلو وافراط متهم ساخته اند.
احسائي در اواسط عمر خويش به ديار عجم سفر آغاز كرد نخست در يزد، وآنگاه در اصفهان مقيم شد ونزد دولتمردان زمان از احترام برخوردار بود. احسائي به هنگام مراجعت به وطن مألوف به درخواست محمد على ميرزا حاكم كرمانشاه مدتي - به ملاحظة ء پاره أي از مصالح - در آنجا توقف كرد تا آنكه به خاطر فتنه وآشوبى كه پديد آمد از آنجا بيرون رفت.
طبق نوشته ء صاحب (أحسن الوديعة) احسائي در آغاز امراز مجتهدين وپارسايان به شمار مى رفت، وحاج ملاعلى نوري أو را با تعبير (بأبى أنت وأمى) مورد خطاب قرار مى داد تا آنكه با نشر آثارش مسلك اوبر همه معلوم گشت وتوبيخ وانتقاد را به سوى أو روان ساخت وحتى صاحب (جواهر) وصاحب (ضوابط) وشريف العلماء وصاحب (فصول) واكثر فقهاء معاصر در طعن نسبت به أو فروگذار نكردند وحاج ملاعلى نوري نيز أو را آماج خرده گيرى قرار داد.
سرانجام احسائي به علت اعراض مردم از وى به مدينه روى نهاد ودر آنجا مقيم گشت ودر همانجا درآخر ذى القعدة 1241 يا 1242 ه‍. ق از دنيا رفت ودر بقيع به خاك سپرده شد.
# ت: 3 ج 2 / 1199 ه‍. ق.
رساله أي است كه احسائي به خواهش ديگران راجع به قرائت وتجويد در شش فصل و خاتمه نوشته است: 1. احكام ادغام 2. احكام تنوين ونون ساكنه 3. احكام ترقيق وتفخيم 4 - احكام مد وقصر 5 - احكام هاء كناية 6. احكام وقف. خاتمه: در لحن. احسائي اين رساله را در 3 ج 2 / 1199 ه‍. ق به پايان برده است.
آغاز: بسمله، الحمدلله الذى أنزل الفرقان على عبده تنزيلا، وفضله بما أوحى إليه على جميع الخلق تفضيلا.. أما بعد، فيقول أحمد بن زين الدين الاحسائي: هذه عجالة في بعض أسرار التجويد، ورتبته على فصول ستة و خاتمة..
انجام:.. واغفر لنا ما أسلفنا واعصمنا في ما استقبلنا إنك على كل شئ قدير.
وقد فرغ من تأليفها كثير الاضاعة قليل البضاعة الحقير المسكين:.. في السنة التاسعة والتسعين بعد المائة والالف من الهجرة النبوية على هاجرها