اختلاف حال مكلف از جهت ادراك وقوفين از مطالب گذشته معلوم شد كه براى عرفات دو وقوف است اختيارى و اضطرارى، و براى مزدلفه سه وقوف است دو اضطرارى، شب عيد، و روز عيد، يك اختيارى بين الطلوعين روز عيد، و وظيفه محرم بر حسب درك وقوفين يا يكى از آنها اختلاف دارد زيرا در آن چند صورت است:
صورت اول آن كه مكلف اختيارى عرفه را درك نمايد و وقوف به مزدلفه را مطلقا ترك كند در اين صورت چنانچه ترك وقوف به مزدلفه از روى علم و عمد باشد حج او باطل و سال آينده بايد حج نمايد، در صورتى كه حج بر او واجب باشد و يك شتر كفاره بر او واجب است، و چنانچه ترك وقوف از روى جهل باشد حج او صحيح و ظاهرا يك گوسفند كفاره واجب است، و چنانچه از روى نسيان و اضطرار باشد حجش صحيح است و چيزى بر او نيست.