جواب: بلى، بعد از ياس از صاحب، رد مظلمه بدهند اعنى آن مال را تصدق كنند از براى صاحبش.
361 - سؤال: در اجناس ما يحتاج، خمس تعلق مىگيرد يا نه؟
جواب: اگر مراد، آن اجناس ما يحتاج، اثاث البيت ضرورى از ظروف و فروش و حيوان ركوب و محلوب به جهت صرف خانه و امثال آنهاست، در اينها خمسى نيست، بلى از منافع آنها، اگر از مؤنه سال، فاضل بيايد، خمس هست.
362 - سؤال: شخصى چند عيال دارد و معاش او از معامله مىگذرد، تخمينا سى تومان تنخواه دارد و از جمله سى تومان، پنج تومان نقد مىباشد و پنج تومان اجناس كه موجود مىباشد و بيست تومان ديگر نسيه در نزد مردم مىباشد، و حال كه مىخواهد خمس بدهد كداميك را خمس بدهد و خمس را به كى بدهد و نصفه حصه امام را مىتواند به فقراى سادات بدهد، يا بايد به مجتهد داد؟ و هر سال كه حساب مىكند معاش گذشته و مايه، باز به اين نحو قدرى نقد و قدرى جنس مىباشد و قدرى نسيه در نزد مردم مىباشد.
جواب: هرگاه به جهت گذرانيدن معيشت عيال، كمتر از سى تومان مايه وفا نمىكند و منافع كمتر از سى تومان مايه، به جهت گذران او كافى نيست در اصل مايه خمس واجب نيست، خواه موجود باشد و خواه نسيه در نزد مردم و آنچه از منافع آن از خرج ساليانه او زياد آيد بر آن زيادتى خمس واجب است و در باب خمس هرگاه دسترس به مجتهد عادل دارد همه را به او بدهد بهتر است و اگر همه را ندهد مىتواند نصف حصه سادات را خود به سادات فقرا بدهد و حصه امام را به مجتهد عادل برساند كه به سادات برسانند از باب تتمه وهرگاه دسترس به مجتهد نداشته باشد اذن خاص از او بگيرد، يعنى او را مأذون كند هر وقت حصه امام در نزد او جمع شود به سادات فقرا بدهد وهرگاه آن هم ممكن نشود بهتر آن است كه به صلاح (1) بعضى از طلبه علوم و