اجتهاد به معناى خاص براى اجتهاد به معناى خاص نيز تعريف هايى ارائه شده است. برخى آن را مرادف با قياس گرفته اند، چنان كه " امام شافعى " اجتهاد و قياس را مترادف مى داند و مى گويد: اين دو، اسم براى يك معنا هستند. (1) برخى ديگر آن را مرادف رأى دانسته اند. در " مصادر التشريع " در تعريف اجتهاد مىنويسد:
بذل الجهد للتوصل إلى الحكم في واقعة لا نص فيها بالتفكير واستخدام الوسائل التى هدى الشرع إليها للاستنباط بها فيما لا نص فيه، (2) به كار بستن سعى و تلاش براى دست يافتن به حكم، در واقعه اى كه نصى در مورد آن نيست، به وسيلهء انديشيدن و بهره گرفتن از راههايى كه شرع نشان داده است تا با آن ها در مواردى كه نصى وجود ندارد، استنباط صورت گيرد.