عروس الدنيا واليه متجر الناس وهو احد بلدان الارض.
زكريا بن محمد قزوينى در " آثار البلاد " تحت عنوان (بلاد الاقليم الرابع): گفته:
الرى مدينة مشهورة من امهات البلاد، و اعلام المدن، كثيرة الخيرات، وافرة الغلات والثمرات، قديم البناء، قال الكلبى بناها شيخ بعد كيومرث (إلى آخر ما قال).
حمد الله مستوفى در " نزهة القلوب " گفته (صفحه 52 چاپ لندن).
رى از اقليم چهارم است وام البلاد ايران و به جهت قدمت آن شيخ البلاد خوانند تا آنكه گفته:
شهر رى را شبث بن آدم پيغمبر (عليه السلام) ساخت هوشنگ پيشدادى عمارت آن افزود، و شهر رى بزرگ شد بعد از خرابى منوچهر بن ايرج بن فريدون تجديد عمارتش كرد، باز خراب يافت امير المؤمنين المهدى بالله محمد بن أبو دوانيق عباسي احياى عمارت آن كرد، و شهر عظيم شد، چنان كه گويند: سى هزار مسجد و دو هزار و هفت صد و پنجاه مناره در آن بود، دور با روش دوازده هزار گام است، طالع عمارتش برج عقرب، اهل شهر را بر سر سنگى با هم مخاصمت افتاد، زيادت از صد هزار آدمى به قتل آمدند، و خرابى تمام به حال اهل شهر راه يافت، و در فتنه مغول به كلى خراب شد، و در عهد غازان خان ملك فخر الدين رئى به حكم بر ليغ درو اندك عمارتى افزود، و جمعى را ساكن گردانيد.
امين احمد رازى در " هفت اقليم " ضمن بيانات خود تحت عنوان " رى " چنين گفته:
در زمان المهدى بالله عباسي عمارت شهر رى بدين منوال بود، مدارس و خوانق شش هزار و چهار صد، حمام سيصد و شصت، مساجد چهل و شش هزار و چهار صد، طاحونه هزار و دويست، كاروانسرا دوازده هزار و هفتصد، مناره پانزده هزار و سى و پنج، يخچال