كشاف الفهارس - السيد محمد باقر حجتى - الصفحة ٤٥١
نوشتن ونوشته شدن آيات قرآني، محسن تأثير:
از حيا گل گل شود چون آب رخ محجوب سرخ * مصحف خوش خط رخسارش سجاوندى شود محمد سعيد اشرف گويد:
خواهم آن رخ را زنقش بوسه گل بندى كنم * مصحف رخساره ء أو را سجاوندى كنم بارى محمد بن طيفور از آنرو كه از مردم سجاوند، يكى از نواحى (خواف) خراسان بوده به (سجاوندى) شهرت يافت، وآثاري بدو منسوب است كه از آنجمله اند: (علل القراءات) در چند مجلد، (عين المعاني في تفسير السبع المثانى) و (الوقف والابتداء) كه گويا آنرا به چند گونه نگاشته است. وما گزارشى درباره ء آنها ياد مى كنيم:
# ت: سده ء 7 ه‍. ق.
مقدمة يادآور مى شويم: قارى قرآن قهرا به علت كوتاهى نفس ناگزير است به تنفس روى آورد، واين كار از رهگذر وقف در قرائت امكان پذير مى باشد. بنابراين بايد بداند كه در كجا سكوت ووقف كند واز كجا آغاز نمايد ويا وصل كند كه اشكال وخللي در قرائت أو از نظر معنى آيات به هم نرسد، ودر مستمع قرآن شبهه پديد نيايد، وچنانكه در روايات آمده است ترتيل در آيه (.. ورتل القرآن ترتيلا) بدين معنى است كه حروف قرآن كريم درست اداء شوند ومواضع وقوف ويا وصل رعايت گردند. بنابراين شناخت وقف وابتداء، از فروع علم قرائت به شمار است وآنچنان از اهميت برخوردار است كه مشايخ قرائت از ديرباز صرفا به كسانى اجازه ء إقراء اعطاء مى كردند كه از مواضع وقف در قرائت قرآن كريم مطلع باشند. از قدماء، بزرگانى درباره ء وقوف قرآن آثارى تدوين كردند كه مى توان از حمزه بن حبيب زيات، فراء، خلف، ابن سعدان، ضرار بن صرد، أبو عمرو دورى، هشام بن عبد الله، أبو عبد الرحمن يزيدي، ابن الانباري، جعدى، أبو ايوب سليمان بن يحى ضبى نام برد كه در (الفهرست) ابن النديم از آنها به عنوان مؤلفان كتاب وقف وابتداء در قرآن كريم ذكرى به ميان آمده است.
سيوطى مى گويد: اصل روائي وقف وابتداء حديثى است كه نحاس آنرا آورده است. چلبى قريب به پنجاه كتاب در (وقف وابتداء) ومشابه آن را شناسانده، ولى جامع ترين كتاب براى تاريخ اين شعبه از علم قرائت، كتاب (النشر في القراءات العشر) مى باشد.
براى شناختن مواضعي كه بايد در آن مواضع وقف كرد ويا بايد به وصل قرائت نمود دانشمندان علائم ونشانه هائى وضع كردند، ومى گويند: سجاوندى نخستين كسى است كه
(٤٥١)
الذهاب إلى صفحة: «« « ... 446 447 448 449 450 451 452 453 454 455 456 ... » »»