مصادقة الإخوان (فارسي) - الشيخ الصدوق - الصفحة ١٤
تقريبا همه كس بدين گونه به زبان مىآورد. اما ترديدى نيست كه درست ترين ضبط اين نامها و تلفظ حقيقي زبان فارسى بايد بضم و او مشبع و كسر ياء و سكون هاء غير ملفوظ خفى باشد و چون در مآخذ فارسى معتبر از قديم و جديد برخى از اين نامها و رايج ترين آنها را از قبيل " بندرى " و " بوى " و " شيروى " و " برزوى " و " ماهوى " بى هاء نوشته اند پيداست كه هاى آخر اين نامها در زبان هاى ايرانى تلفظ نمىشده و قرائت كلمه را به ياء ختم مىكرده اند و اينكه ما اينك هاى آخر كلمه را تلفظ مىكنيم براى پيروى از همه كلماتى است كه در زبان ما بهاء غير ملفوظ خفى پايان مىيابد مانند نامه و ژاله و خانه و نظاير آن. عقيده من اين است كه اين گونه نامها را مانند همان كلماتى كه در موقع اشاره مأنوس و يا در مقام تصغير " تحبيبى در زبانهاى فارس و كرمان به واو ختم مىكنند ساخته اند چنان كه امروز در زبان فارس و كرمان " پسرو " يا " دخترو " هم درباره پسر يا دختر معهود و مأنوس و هم به معنى پسر يا دختر خردى كه نسبت به آن مهر بر زند گفته مىشود مانند پسرك و يا دخترك در زبان متداول در ميان ما. چون در ضمن كنجكاوى درباره 483 نامى كه بدين گونه ساخته شده به اين نكته برخورده ام كه بيشتر كسانى كه اين نامها را داشته اند از نژاد كرد بوده اند و بيشتر روستاها و آباديهايى كه از اين گونه نامها داشته و يا دارند در نواحيى كه كرد نشين بوده و يا هستند به كار رفته است چنان مىنمايد كه اين اشتقاق معمول زبانهاى كردى بوده و از آنجا در ايران باقى مانده است.
اما خاندان صدوق و فرزندان موسى بن بابويه قمى آنچه تاكنون بر من معلوم شده است 28 تن از ايشان در تاريخ معروفند و اين خاندان از آغاز قرن چهارم تا پايان قرن ششم در ايران نامبردار بوده اند و در نواحى مركزى كشور و بيشتر در قم و رى مىزيسته اند. پاره اى از متأخرين برخى از آخرين بازماندگان اين خاندان را به سبب اينكه در نسب ايشان اشتباهاتى پيش آمده است از خانواده ديگر پنداشته اند اما چنان كه پس از اين ثابت خواهد شد تا منتجب الدين أبو الحسن على كه آخرين مرد معروف اين خاندان است همه كسانى كه نسبشان بحسين بن موسى بن بابويه مىرسيده است از اين خانواده بوده اند و در اين زمينه هيچ ترديد نيست. شيخ سليمان بحراني دانشمند معروف رساله مخصوصى در تعداد اولاد بابويه (1) تأليف كرده است كه تاكنون بدست نياورده ام و ناچار او هم مىبايست پس از تحقيق به همين نتايج رسيده باشد و نتايجى كه تاكنون از اين تتبع ها بدست آمده بدين گونه است كه درباره 15 تن از دانشمندان اين خانواده مىآورم و در نسب نامه اى كه در پايان اين سخنان خواهد آمد همه افراد اين خاندان را معلوم خواهم كرد.
1) أبو الحسن على بن حسين بن موسى بن بابويه قمى. وى مؤسس اين خاندان و نخستين مرد معروف اين خانواده و اولين كسى است كه بنام " ابن بابويه " معروف شده است. ابن النديم در كتاب الفهرست (2) ذكر مختصرى از او كرده و او را از فقهاى شيعه و ثقات ايشان شمرده و گويد

(1) نامه دانشوران ناصرى ج 1 ص 4 وتنقيح المقال ج 2 ص 297 وج 3 قسمت دوم ص 42 (2) چاپ قاهره ص 277
(١٤)
الذهاب إلى صفحة: «« « ... 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 ... » »»
الفهرست
الرقم العنوان الصفحة
1 باب أصناف الأخوان 30
2 باب حدود الأخوة 30
3 باب الشفقة على الأخوان 32
4 باب اتخاذ الأخوان 32
5 باب اجتماع الأخوان في محادثتهم 32
6 باب مواساة الأخوان بعضهم لبعض 36
7 باب حقوق الأخوان بعضهم على بعض 38
8 باب الأخ مرآة أخيه 42
9 باب اطعام الأخوان 42
10 باب تلقيم الأخوان 46
11 باب منفعة الأخوان 46
12 باب استفادة الأخوان 46
13 باب المؤمن أخو المؤمن 48
14 باب إفادة الأخوان بعضهم بعضا 48
15 باب هجر الأخوان 48
16 باب استيحاش الأخوان بعضهم من بعض 48
17 باب محبة الأخوان 50
18 باب ثواب التبسم في وجوه الأخوان 52
19 باب ثواب قضاء حوائج الأخوان 52
20 باب النهى عن سؤال الأخوان الحوائج 54
21 باب زيارة الأخوان 56
22 باب العناية بالأخوان 58
23 باب مصافحة الأخوان 58
24 باب ادخال السرور على المؤمن 60
25 باب البخل على الأخوان 62
26 باب الشكوى إلى الأخوان 62
27 باب ثواب من فرح أخاه 64
28 باب لقاء الأخوان بما يسوءهم 64
29 باب بر الأخوان 64
30 باب السعي في حوائج الأخوان 66
31 باب ثواب إقالة الأخ أخاله 72
32 باب اختبار الأخوان 72
33 باب الثقة بالأخوان 72
34 باب صدق الإخاء 72
35 باب السعي في حوائج الأخوان بغير نية 74
36 باب استذلال الأخوان 74
37 باب من دهن أخاه 74
38 باب حب الأخوان 74
39 باب الوقيعة في الأخوان 76
40 باب الدعاء للأخوان 76
41 باب ملاطفة الأخوان 78
42 باب كسوة الأخوان 78
43 باب من يجب اجتناب مؤاخاته 78