جامع الشتات (فارسي) - الميرزا القمي - ج ١ - الصفحة ١٨
1: نظر به اين كه منشأ و خاستگاه اين كتاب حوادث و رخدادهايى است كه عملا در زندگى روزمره مردم پيش مىآمد، لذا مسائلى در اين كتاب وجود دارد كه بىترديد در هيچ كتاب فقهى ديگر نه مطرح شده و نه اشاره‌اى به آنها شده است.
2: به همان دليل بالا جنبه عملى اين كتاب و به اصطلاح به درد بخور بودنش در مقياس نسبيت، بيشتر است. و از تكرار روند و جريان گذشتگان پيروى نكرده و در اين خصييصه، يك ابتكار است.
3: جالب اين است كه ميرزا همين مسائل خاص را (كه فقهاى سلف در آنها بحثى نكرده‌اند) طورى به اصول و كليات كلام گذشتگان ربط داده كه خواننده به دشوارى متوجه مىشود كه پيشينيان در اين مورد بحث مستقيم نكرده‌اند. و اهل فن توجه دارند كه اين " ايجاد پيوند " كارى عظيم و بيانگر عمق بينش و وسعت علمى ميرزا مىباشد.
4: زبان و بيان به اصطلاح مردمى دارد و در سبك محاورات مردمى نگارش يافته است.
5: در عين مستدل بودن (كه در رديف مستدلترين كتاب‌هاست) از يك جريان ساده بيان و وضوح عجيبى برخوردار است. گويى يك دست مولف در دست عوام و دست ديگرش در دست متحجرترين فرد متخصصين است. و موفق درآمدن از چنين تعهد و مشى علاوه بر معلومات نيازمند نبوغ ذاتى است.
6: جامع الشتات اولين فقه مكتوب به زبان فارسى است كه توفيق كامل يافته و مطلوب همگان گشته است. بديهى است اشخاص روحانى كه در سراسر ايران، پاكستان، افغانستان و قفقازيه پراكنده بودند در سطوح مختلف علمى قرار داشتند، بيشترشان در حد اجتهاد نبودند و بعضى در پائينترين سطح بودند. جامع الشتات مىتوانست هم به عنوان فقه مستدل و هم به عنوان يك رساله علميه فارسى دست آنان را بگيرد و يارىشان نمايد بطورى كه كمتر روحانى محلى بود كه از آن بىنياز باشد در عين حال براى محققين هم منبع تحقيق بود.
با تكثير رساله‌هاى عمليه فارسى، جامع الشتات بخشى از مشترىهاى خويش را از دست داد و اينك علاقمندان ديگرى، در عوض آنها پيدا كرده است. محافل حقوقى دانشگاهى به دليل خصوصيات مذكور با اين منبع بزرگ آشنا گشته‌اند. بى ترديد براى هر شخص دست اندر كار حقوق دسترسى به اين كتاب ضرورت دارد.
(١٨)
الذهاب إلى صفحة: «« « ... 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 ... » »»
الفهرست