الاخوان " ميرزا عبد الله افندى در " رياض العلماء " و سيد محمد باقر خوانسارى در " روضات الجنات " (إلى غير هؤلاء) در ترجمه حال اين عالم آن را مستند خود قرار داده اند، و احيانا اگر مطلبى هم از خارج بدست آورده باشند آن را بعد از نقل اين ترجمه حال ذكر مىكنند، و چون اهميت اين ترجمه معلوم شد و زمينه شروع مطلب فراهم گرديد به چند امر مهم در اين مورد اشاره مىكنيم.
1 - اينكه منتجب الدين را به لفظ " الواعظ " موصوف داشته است براى آن است كه اين عالم از وعاظ بسيار معروف زمان خود بوده است و اين مطلب از ملاحظه دو مورد از كتاب " نقض " به خوبى ثابت مىشود در جائى گفته است (صفحه 102) مرا در شهور سنة خمسين وخمسمائة به روز آدينه بعد از نماز به مدرسه بزرگ خود نوبت مجلس بود، و در آن به مذهب اباحتيان طعن مىرفت.
و در جاى ديگر (صفحه 488) گفته:
روزى كه مرا به سراى سيد فخر الدين رحمه الله نوبت مجلس بود (تا آنكه گفته) ما مجلس به آخر آورديم.
از اين نقطه نظر است كه در پشت جلد بعضى نسخ كتاب " نقض " كه به تصريح افندى در " رياض العلماء " بسيار قديم بوده، بلكه بعد از تأمل در سبك عبارت پشت جلد مذكور به ظن قوى بر مىآيد كه آن نسخه در زمان حيات مؤلف كتابت شده بوده است، او را به وصف " ملك الوعاظ " وصف كرده اند (و كلام افندى عن قريب نقل خواهد شد) و در ترجمه حالى كه از رافعى نقل خواهد شد نيز تصريح به اين شده است كه اين عالم به صفت وعظ متصف بوده است.
ليكن ناگفته نماند كه وعظ و تذكير در آن زمان يكى از وظائف مهمه علماى بزرگ و دانشمندان نامى و معروف به علم و فضل و زهد و تقوى بوده است، چنان كه از ملاحظه تراجم علماى آن زمان به خوبى بدست مىآيد مثلا عالم معروف أبو الفتوح اسفرائينى، و مجد الدين