1 - عقل يكى از منابع و مدارك احكام است هيچ دينى مانند اسلام با عقل پيوند نزديك نداشته و براى آن اهميت قائل نشده است. آرى تنها اسلام است كه عقل را يكى از منابع احكام و اساس دين دانسته است. (1) فقهاء در استنباط احكام به چهار منبع و مدرك تمسك مىكنند: كتاب، سنت، عقل و اجماع. و ميان عقل و شرع رابطه ناگسستنى قائلند كه آن را در اصطلاح خودشان قاعده ملازمه مىنامند و مى گويند: كلما حكم به العقل حكم به الشرع و كلما حكم به الشرع حكم به العقل: هر چه عقل حكم كند، شرع نيز مطابق آن حكم مىكند، هر چه شرع حكم كند، عقل بر طبق آن حكم مىكند.
آرى عقل در فقه اسلامى علاوه بر اين كه خود مستقلا منبع و مدرك احكام است در استنباط از ساير منابع و مدارك نيز مددكار خوبى است.
پس اصل (هر چه عقل روا دارد، شرع هم روا مىدارد) يك اصل ثابت و ديرين است كه هرگز منسوخ نشده و نمى شود. از اين رو پذيرش وارد كردن عقل در حريم دين يكى از جهاتى است كه انطباق اين دين را با مقتضيات زمان آسان كرده و مانع بزرگ جاويد ماندن را از ميان بر مىدارد.
2 - در اسلام براى هر موضوعى حكمى است يكى ديگر از جهاتى كه به اسلام امكان جاويد ماندن مىدهد اين است كه: در قوانين اسلام حكم هيچ موضوعى فروگذار نشده است. البته اين يك ادعا نيست بلكه يك واقعيت است و براى كسانى كه به اصول فقه اسلام آشنا باشند كاملا روشن مىباشد.