فطره زوجه بر شوهر است چه دائمه باشد يا متعه در صورتيكه عيال او باشند چه نفقه آنها بر او واجب باشد يا بسبب نشوز ونحوان واجب نباشد وهم چنين فطره مملوك بر مولى است اگر چه نفقه اش بر او واجب نباشد بخلاف آنكه عيال او نباشند كه اقوى آنستكه بر او واجب نيست اگر چه واجب النفقه او باشند لكن احوط آن انست كه او بدهد بخصوص در صورتيكه واجب النفقه باشند پس فطره زوجه كه خرجش بر خودش باشد وغنى باشد بر خود اوست بلى در صورتيكه زوجه يا مملوك عيال غير شوهر ومولى باشند واو غني باشد فطره آنها بر اوست (مسألة 4) اگر ولى نفقه مجنون يا صبى را از مال خودشان بدهد فطره آنها ساقط است (مسألة 5) جايز است وكيل كند كسى را در دادن فطره از مال موكل و در اين صورت وكيل نيت كند واحوط آن است كه موكل نيز نيت كند مثل زكوة مال كه تفصيل حال گذشت وجايز است كه وكيل كند در خصوص رسانيدن بفقير در اين صورت موكل نيت كند وجايز است اذن دهد در دادن آن بدون توكيل واذن در حكم وكالت است بلكه جايز است او را وكيل كند يا اذن دهد كه از مال خود دهد ومثل يا قيمت آن را از او عوض بگيرد چنانكه جايز است كسى باذن او يا بدون اذن از مال خود تبرعا دهد لكن اين دو خلاف احتياط است (مسألة 6) در صورتيكه فطره كسى بر ديگرى واجب باشد وخودش بدهد كافى نيست چه خودش غني باشد يا فقير وبتكلف بدهد بلكه اگر بدهد فطره محسوب نيست زيرا كه خودش مكلف بفطره نبوده بلى در صورتيكه تبرعا بقصد نيابت از آنكه بر او واجب است بدهد مجزى است بنابر اقوى اگر چه خلاف احتياط است (مسألة 7) فطره غير هاشمى بر هاشمى حرام است مثل زكوة مال بخلاف فطره هاشمى كه بر هاشمى وغير او حلال است ومدار بر هاشمى بودن معيل است نه عيال پس اگر عيال هاشمى باشد نه معيل جايز نيست فطره او را بهاشمى بدهد ودر عكس آن جايز است (مسألة 8) در عيال فرق نيست كه حاضر باشد نزد او ومنزل او يا منزل ديگر باشد يا غايب باشد پس هر گاه غلام يا كنيز او يا زن يا فرزند اوسفر باشند ونفقه از مال او باشد بايد خودش فطره آنها را بدهد چنانكه اگر خودش در سفر باشد ونفقه عيالات خو را گذارده باشد كه صرف خود كنند فطره آنها را بايد خودش بدهد بلى اگر كسان او در نفقه ديگرى باشند فطره آنها بر او نيست چه منفق غنى باشد وفطره آنها را بدهد يا نه اگر چه در فطره زوجه ومملوك كه در نفقه ديگرى باشند ومنفق فقير باشد يا آنكه فطره آنها را ندهد احوط آنستكه شوهر ومولى بدهد وهم چنين اگر