باشد يا بى صدا و اما اگر از معده نباشد بلكه هوا از خارج داخل شود و بيرون ايد ناقض نيست چنانچه بادى از قبل باشد نيز ناقض نيست و هم چنين است آنچه شيطان در خيال انسان بيندازد و علم بريح بودن آن نباشد (چهارم) خواب رفتن در هر حال حتى در حال راه رفتن به شرط اين كه غالب باشد بر حواس بحيثيتى كه نه بيند و نشنود و قلب حاضر نباشد پس مثل پينكى كه خواب نيست مگر آنكه برسد به حد مذكور و هم چنين كردن كج شدن و چشم به هم آمدن و ديدن بعض خيالات كه مثل خواب ديدن است مجرد اينها كفايت نمىكند (پنجم) هر چه عقل را زائل كند مثل بيهوشى و مستى و ديوانگى و اما مبهوت شدن پس آن زوال عقل نيست (ششم) استحاضه قليله بلكه كثيره و متوسطه نيز و اگر چه در اين دو غسل نيز لازم است و اما جنابت پس ناقض وضو است لكن موجب غسل تنها است (مسألة 1) هر گاه شك كند در خروج يا تحقق يكى از مذكورات بنا را بر عدم گذارد يعنى وضوى خود را شكسته حساب نكند و هم چنين اگر رطوبتى از او بيرون ايد و شك كند كه بول است يا مذى مثلا بلى اگر پيش از استبراء باشد محكوم به بول خواهد بود و اگر وضو داشته باشد باطل خواهد شد چنانچه گذشت (مسألة 2) هر گاه آب اماله بيرون ايد در حالى كه از نجاست چيزى در آن نباشد نجس وناقض نخواهد بود (مسألة 3) هر گاه از مخرجين چرك محض بيرون ايد نجس وناقض نخواهد بود و هم چنين ناقض نيست خونى كه بيرون ايد مگر آنكه معلوم شود كه آن خون بول يا غائط بوده مبدل به خون شده و هم چنين است مذى وان ابيست كه بعد از ملاعبه مىآيد و ودى بمهمله ابى است كه بعد از بول مىآيد و وذى بمعجمه ابيست كه بعد از منى مىآيد (مسألة 4) جماعتى از علما امورى را موجب استحباب تجديد وضوء دانسته اند هر چند ناقض نيستند خروج مذى و وذى و دروغ و ظلم و تكثير در شعر باطل و قى و خون دماغ و بوسه كردن از روى شهوت و مس كلب و مس فرج و اگر چه عورت خودش باشد و مس باطن دبر واحليل و نسيان استنجاء پيش از وضو و خنده كردن در نماز و خلال كردن كه موجب خون آمدن بشود لكن استحباب در اين موارد معلوم نيست و بهتر اين است كه وضو بگيرد به قصد احتمال مطلوبيت و در موارد مذكوره اگر وضو ساخت و بعد معلوم شد كه يكى از نواقض معلومه متحقق بوده و او در واقع محدث بوده همين وضو او را كافى است و واجب نيست ثانيا وضو بگيرد چنانچه در هر جا كه احتمال خللى در وضو يا حدثى بعد از وضو بدهد ثانيا وضوئى احتياطا