است كه موجب حكم به طهارت بدن و لباس و فرش و ظرف و ساير توابع او است كه نجس بوده اند به پنج شرط (اول) آنكه آن مسلم عالم باشد بملاقات اشياء مذكوره بفلان نجاست (دوم) آنكه آن چيز نجس را از روى اجتهاد يا تقليد نجس بداند (سيم) اين كه استعمال كند او را در چيزى كه مشروط به طهارت است بر وجهى كه اماره نوعيه باشد بر طهارت از باب حمل فعل مسلم بر صحت مثل آنكه با آن نماز كند يا وضو بگيرد يا اكل وشرب نمايد وهكذا (چهارم) آنكه استعمال مفروض را مشروط به طهارت بداند (پنجم) اين كه احتمال بدهى كه در زمان غياب تطهير نموده است و الا پس اگر بدانى كه تطهير ننموده ثمر ندارد بلكه هر گاه از حال او معلوم باشد كه بى مبالات است و نجس و پاك پيش او يكسان است باز مشكل است حكم به طهارت و اگر چه احتمال تطهير هم برود و آيا شرط است كه آن مسلم بالغ باشد يا كفايت مىكند اگر چه صبى مميز باشد دو وجه است و احوط اشتراط است بلى هر گاه ديديم كه ولى صبى با عملش به نجاست بدن يا جامه صبى اثار طهارت بر او جارى كرد بعد از غيبت او بعيد نيست بنابر طهارت گذاشته شود و ظاهر آنست كه ظلمت وكورى نيز ملحق بغيبت است با تحقق شروط مذكوره و مخفى نماند كه غيبت و استبراء مطهر ظاهرى است كه در ظاهر با جهل به حال حكم مىشود به پاكى و بعد از اطلاع بر واقع ترتيب اثار واقع مىشود بخالف مطهرات ديگر كه واقعا پاك مىكنند (مسألة 1) مطهرات معتبره همان اشياء است كه ذكر شد و اما قول به مطهر بودن اشياء ديگر كه آب مضاف و مسح نجس از جسم صيقلى مانند شيشه ونحو آن وازاله خون به آب دهان و جوشيدن خون در آب گوشت و نان كردن خمير نجس و دباغى كردن جلد ميته و مزج روغن نجس به آب كر باشد پس ضعيف است (مسألة 2) جايز است استعمال پوست حيوان غير ماكول اللحم بعد از تذكيه و اگر چه استعمال بود در چيزهائى كه مشروط بطهارتست و اگر چه دباغى هم نشده باشد بنابر اقوى بلى مستحب است كه آن را استعمال نكنند مگر بعد از دباغى كردن (مسألة 3) جلوديكه از دست مسلمانان يا از بازار ايشان گرفته مىشود محكوم بتذكيه است حتى از مسلميكه دباغى جلد ميته را مطهر آن بداند (مسألة 4) جميع حيوانات غير ماكول اللحم غير از سگ و خوك قابل تذكيه مىباشند و بسبب تذكيه پوست و گوشت آن حيوان پاك مىشود اگر چه خوردن آن حرام است (مسألة 5) چند چيز است كه ملاقات آن با آنكه موجب نجاست نيست باعث استحباب غسل يعنى شستن مىشود مثل