متنجس بخار شود و سگ در نمك زار نمك شود و هم چنين است نطفه حيوان طاهر شود و طعام نجس جزء حيوان شود و اما مبدل شدن اوصاف وتفرق اجزاء پس اعتبارى ندارد مثل آنكه گندم آرد يا خمير يا نان شود و شير پنير شود و در صدق استحاله بر چوب هر گاه زغال شود تامل است و هم چنين در گرديدن گل به صورت سفال يا آجر و هر گاه شك كرد در استحاله محكوم به طهارت نخواهد شد (پنجم) از مطهرات انقلاب است مثل شراب كه منقلب به سركه شود پاك مىشود خواه به خودى خود منقلب شود يا بعلاجى مثل آنكه مقدارى سركه با نمك در آن بريزند خواه مستهلك شود يا بر حال خود باقى بماند و شرط است در طهارت خمر بسبب انقلاب نرسيدن نجاست خارجى بان پس اگر در حالى كه خمر بوده بول يا غير آن در آن واقع شد يا با نجاست ملاقات كرد پاك نمىشود به انقلاب (مسألة 1) هر گاه انگور يا خرماى متنجس سركه شود پاك نمىشود و هم چنين است هر گاه خمر بشود پس از آن سركه شود (مسألة 2) هر گاه ريخته شود در خمر چيزى كه سكر آن را زايل كند پاك نمىشود و بر حرمت خود باقى است (مسألة 3) بخار بول يا آب متنجس پاك است پس باكى نيست بقطرهائى كه مىچكد از سقف حمام مگر آنكه علم داشته باشد به نجاست سقف (مسألة 4) هر گاه واقع شود قطره از خمر در خم سركه ومستهلك شود در آن پاك نمىشود و نجس مىكند سركه را مگر در وقتى كه علم پيدا شود به انقلاب آن به سركه كه به مجرد واقع شدن در آن (مسألة 5) انقلاب غير از استحاله است زيرا كه مبدل نمىشود در آن حقيقت نوعيه به خلاف استحاله و لذا پاك نمىشود متنجسات به انقلاب و پاك مىشود به استحاله (مسألة 6) هر گاه نجس شود عصير بخمر و بعد منقلب شود بخمر و بعد از آن منقلب شود به سركه بعيد نيست طهارت آن بسبب آنكه نجاست عرضيه آن ذاتيه شد بواسطه انقلاب آن بخمر به خلاف آنكه نجس شود عصير به نجاسات ديگر غير از خمر كه انقلاب آن بخمر زايل نمىكند آن را وذاتيه نمىگرداند آن را پس اثر نجاست آن باقى است بعد از انقلاب نيز (مسألة 7) تفرق اجزاء باستهلاك غير از استحاله است و لذا اگر مقدارى از خون در كر آب ريخته شود و مستهلك شود در آن محكوم به طهارت است لكن اگر آن آب را تجزيه كنند و خون را از آن بيرون كشند عود به نجاست خواهد كرد به خلاف استحاله زيرا كه هر گاه بول بخار شود پس از آن آب گردد حكم به نجاست آن نمىشود به جهت آنكه حقيقت آن تغيير كرده بلى اگر فرض شد كه بعد از آنكه آب گرديد بول بر آن صدق كرد محكوم