بقاء بر جنابت است بغير عمد واگر بعد از فجر بوده احتلام در نهار است بلى در صورتيكه بداند احتلام پيش از فجر بوده روزه قضاء رمضان كه وقت ان موسع باشد از او صحيح نيست واگر وقت ان مضيق باشد احوط بجا اوردن ان وبدل ان است (مسألة 55) كسيكه شب ماه رمضان جنب باشد وبداند كه اگر بخوابد بيدار نمىشود تا صبح جايز نيست كه پيش از غسل بخوابد واگر خوابيد وبيدار نشد روزه اش باطل است وقضاء وكفاره بر او واجب است بخلاف كسيكه احتمال بدهد كه بيدار شود خواب او حرام نيست اگر چه اتفاقا از خواب بيدار نشود چه خواب اول باشد يا دويم يا سيم يا بيشتر هر چند احوط ترك خواب دويم وزيادتر است نهايت انكه در بعض صور قضاء يا با كفاره بر او واجب است چنانچه معلوم خواهد شد (مسألة 56) خوابيدن جنب در شب رمضان با احتمال بيدارى يا با يقين به بيدار شدن هر گاه تا صبح بيدار نشود بر چند قسم است (اول) انكه عازم باشد بر ترك غسل (دويم) انكه مردد باشد در غسل كردن ونكردن (سيم) انكه غافل باشد از غسل (چهارم) انكه عازم باشد بر غسل پس در قسم اول ودويم اگر تا صبح بيدار نشود در حكم باقى ماندن بر جنابت است عمدا بلكه احوط الحاق قسم سيم است بان هر چند اقوى الحاق ان بقسم چهارم است واما قسم چهارم بلكه سيم نيز پس بعد از علم بجنابت اگر خوابيد وبيدار نشد تا صبح روزه اش صحيح است واگر از اين خواب بيدار شد ودوباره خوابيد با احتمال بيدار شدن وبيدار نشد روزه اش باطل وقضاء ان واجب است وكفاره بر او نيست بنابر اقوى واگر از اين خواب هم بيدار شد ومرتبه سيم خوابيد وبيدار نشد تا صبح روزه اش باطل وقضاء ان واجب است ولى در اين صورت نيز كفاره واجب نيست بنابر اقوى هر چند احوط است بلكه كفاره در خواب دويم نيز احوط است بلكه در خواب اول نيز هر گاه عادت او نباشد كه بيدار شود احوط قضا وكفاره است ومراد از خواب اول خواب بعد از علم بجنابت است پس خوابيكه در ان محتلم شده محسوب نيست وبعد از بيدار شدن از ان اگر بخوابد خواب اول محسوب است نه دويم (مسألة 57) احوط الحاق روزه واجب معين است بشهر رمضان در حكم خواب اول ودويم وسيم حتى در كفاره در خواب دويم وسيم اگر انواجب معين كفاره دار باشد مثل روزه نذر معين ونحو ان (مسألة 58) ظاهر ان است كه خواب چهارم يا پنجم يا زيادتر حكم خواب سيم داشته باشد در بطلان روزه وقضاء وكفاره (مسألة 59)