از منزل دور شده كه بحد ترخص رسيده يا نه بنا گذارد نرسيده وتمام كند چنانچه در برگشتن اگر شك كند كه بحد ترخص رسيده يا نه قصر كند (مسألة 67) كسيكه در كشتى يا گارى در حال سير شروع بنماز كند پيش از رسيدن بحد ترخص بنيت تمام ودر اثناء نماز پيش از دخول در قيام ركعت سيم بحد ترخص رسد بايد نماز را بقصر سلام دهد وصحيح است بلكه اگر داخل در قيام سيم شده ولى هنوز بركوع ركعت سيم نرفته باشد نيز بنشيند وسلام دهد وهر گاه داخل ركوع سيم شده باشد محتمل است وجوب اتمام ان نماز ولى مشكل است پس احتياط باعاده ان بقصر بعد از اتمام ترك نشود ودر وقت برگشتن هر گاه پيش از رسيدن بحد ترخص شروع بنماز كرد به نيت قصر وپيش از تمام شدن نماز بحد ترخص رسيد بايد اتمام كند وصحيح است هر چند احوط آنست كه بقصر سلام دهد بعد از ان اعاده كند بتمام (مسألة 68) كسيكه اعتقاد كند بحد ترخص رسيده وقصر كند ومعلوم شود نرسيده بوده بايد بتمام اعاده يا قضا كند ودر برگشتن اگر اعتقاد كند بحد ترخص رسيده وتمام كند ومعلوم شود نرسيد بايد بقصر اعاده يا قضا كند واگر اعتقاد كند در رفتن كه بحد نرسيده وتمام كند ومعلوم شود رسيده بايد بقصر اعاده يا قضا كند ودر برگشتن اگر اعتقاد كند كه نرسيده وقصر كند ومعلوم شود رسيده بايد بتمام اعاده يا قضا كند (مسألة 69) اگر از وطن سفر كند واز حد ترخص بگذرد وبجهة كارى برگردد بكمتر از حد ترخص يا انكه جاده كج باشد كه در راه بر مىگردد بكمتر از حد ترخص ماداميكه داخل حد است بايد تمام بخواند وبعد از بيرون رفتن از حد بايد قصر كند بشرط انكه باقى مانده راه بقدر مسافت باشد وهر گاه از محل اقامه سفر كند وبحد ترخص برسد وبعد از ان بسبب قضاء حاجت يا اعوجاج جاده برگردد بكمتر از حد بايد قصر كند ودر صورت اول بعد از خارج شدن از محل ترخص اگر نماز قصر خوانده وبعد از طى مسافت شرعيه دوباره بكمتر از حد ترخص رسيده اشكالى در صحت نماز او نيست وهر گاه قصر خوانده وپيش از طى مسافت بكمتر از حد ترخص رسيده احوط اعاده ان نماز است هر چند محتمل است اكتفاء بهمان نماز قصر نظير كسيكه بقصد سفر از حد ترخص گذشته ونماز قصر خوانده واز سفر پشيمان شود وبوطن برگردد كه مجزى است (مسألة 70) هر گاه دور بلدى بقصد مسافت يا زيادتر باشد وكسى دور ان بگردد ودورى او از بلد در تمام دور كمتر از حد ترخص باشد بايد تمام بخواند وهم چنين است