يا نداند كه سفر هشت فرسخ است يا نداند كثير السفر اگر جائى ده روز بماند در سفر اول بايد قصر كند يا نداند كسيكه سفر او حرام است اگر مبدل بمباح شود بايد قصر كند ونحو انها وتمام كند واجب است در وقت اعاده ودر خارج وقت قضا كند وهم چنين در صورتيكه عالم بحكم وجاهل بموضوع باشد مثل انكه خيال كند تا مقصد او بقدر مسافت نيست ومسافت باشد كه اگر تمام كند بر او واجب است اعاده يا قضا وهر گاه فراموش كند سفر را يا حكم آن را كه وجوب قصر باشد وتمام كند پس اگر در وقت متذكر شود بايد اعاده كند واگر اعاده نكرد بايد قضا كند بخلاف صورتيكه متذكر نشود مگر بعد از وقت كه قضاء ان بر او واجب نيست واگر نه سفر را فراموش كرده ونه حكم آن را ولى نماز خود را نسيانا تمام بخواند اعاده وقضا بر او واجب است (مسألة 4) حكم روزه در آنچه ذكر شد حكم نماز است كه با علم وعمد اگر روزه بگيرد باطل است وبا جهل باصل حكم كه سقوط روزه در سفر باشد صحيح است بخلاف جهل بخصوصيات وجهل بموضوع (مسألة 5) كسيكه وظيفه او تمام است اگر قصر بخواند باطل است در جميع صور مگر در مقيمى كه بسبب جهل باصل حكم كه وجوب تمام بر او باشد قصر بخواند كه صحيح است (مسألة 6) كسيكه بر او قصر واجب وجاهل باصل حكم باشد وان نماز از او فوت شود قضاء آن را بعد از علم بحكم بايد قصر كند هر چند اگر در وقت تمام مىكرد بسبب جهل بحكم صحيح بود وناسى سفر وناسى حكم ان اگر نماز از او بعصيان يا بعذرى فوت شود قضاء آن را بقصر بايد بعمل اورد (مسألة 7) كسيكه سفر يا حكم آن را فراموش كرده ودر اثناء نماز متذكر شود پس اگر متذكر شود پيش از دخول در ركوع سيم نماز را بقصر سلام دهد وصحيح است ونيت تمام در اول نماز ضرر ندارد زيرا كه از باب داعى واشتباه در مصداق است نه از باب تقييد وقصد قربت در نماز كافى است بخلاف انكه بعد از دخول در ركوع سيم متذكر شود كه باطل است وبايد آن را اعاده نمايد با وسعت وقت هر چند بادراك يك ركعت از ان باشد بلكه اگر بعد از نماز متذكر شود وبمقدار يك ركعت از وقت باقى باشد بايد اعاده كند آن را بقصر وهم چنين كسيكه جاهل باشد بانكه مقصد او بقدر مسافت است يا جاهل بخصوصيات حكم باشد هر گاه شروع بنماز كند به نيت تمام وبعد از نماز عالم شود وبقدر يك ركعت از وقت باقى باشد بايد بقصر اعاده كند بلكه ظاهر ان است كسيكه وظيفه او تمام است وبسبب جهل به نيت قصر شروع بنماز كند ودر اثناء