مسافاتى كرده باشد واگر تا انحال بقدر مسافت طى نكرده ونماز قصر خوانده صحيح است ونظير كسى است كه عدول از سفر كند وپيش از عدول نماز قصر خوانده باشد كه سابقا گفتيم نبايد اعاده كند وهر گاه اول سفر او معصيت بوده ودر اثناء ان عدول از معصيت كند پس اگر باقى مانده از راه بقدر مسافت باشد اشكالى در وجوب قصر نيست هر چند ملفق از ذهاب واياب باشد بلكه هر چند رفتن تنها چهار فرسخ نباشد بنابر اقوى واگر باقى مانده از راه ولو بضميمه برگشتن بقدر مسافت نباشد احوط جمع بين اتمام وقصر است اگر چه اقوى جواز اكتفاء بقصر است بعد از انكه مجموع راهى را كه قصد داشته بقدر مسافت باشد پس مدار حكم قصر واتمام در مقدار مسافت بر حال عصيان وطاعت است و ماداميكه عاصى است اتمام كند و ماداميكه مطيع است قصر كند اگر چه مقدار باقى مانده از راه كه در ان مطيع است بمقدار مسافت نباشد (مسألة 34) كسيكه غرض او از سفر طاعت ومعصيت هر دو باشد پس هر گاه داعى او بر معصيت مستقل باشد اشكالى نيست كه بايد تمام كند چه داعى او بر طاعت نيز مستقل باشد وچه تابع واما در صورتيكه داعى او بر طاعت مستقل وبر معصيت تابع باشد يا انكه هر دو بالاشتراك داعى باشد پس در مسألة وجوهى است واحوط جمع ميان قصر وتمام است هر چند اكتفاء بتمام بعيد نيست بخصوص در صورت اشتراك بطورى كه اگر هر دو غرض با هم نبودن سفر نمىكرد (مسألة 35) اگر كارى را كه براى ان سفر مىكند نداند حرام است يا مباح وشبهه موضوعيه باشد شرعا محكوم باباحه است مگر انكه حالت سابقه ان حرمت باشد يا انكه در شرع مشكوك ان واجب الاجتناب باشد مثل انكه حليت ان مشروط بامر وجودى باشد مثل اذن مولى وان شرط مسبوق بعدم باشد يا انكه شك در اباحه ان شئ ناشى از شك در حكم غايت باشد كه ايا شرعا حرام است يا نه واصل در ان حرمت باشد (مسألة 36) در حليت وحرمت غايت سفر ايا مناط بر واقع است يا بر اعتقاد يا بر ظاهر بسبب اصول عمليه اشكال است پس هر گاه اعتقاد كند حرمت سفرى را بگمان انكه غايت ان حرام است وخلاف ان معلوم شود مثل انكه بقصد كشتن كسيكه او را محقون الدم مىداند سفر كند ومعلوم شود مهدور الدم بوده ايا نمازهائيكه تمام خوانده بايد اعاده كند يا نه وقضاى نمازهاى او كه در ان حال فوت شده بعد از معلوم شدن ان بايد تمام بجا اورد يا قصر دو وجه است واحوط جمع است هر چند دور نيست كه مدار بر حليت وحرمت واقعيه باشد