روند و اموال و ثروت خود را در آن سفر تمام كنند و حاصلى بدست نياورند جز آنكه مانند حيوانات كه دور خرمن مىگردند طواف كنند و يا مانند حيوانات وحشى كه فرار نمايند در ما بين صفا و مروه سعى وهروله كنند يا چرا قرار داد كه حاجى ها در صحراى منى قربانى كنند تا گوشت گران و بر مردم لنگ شود و هواى مكه متعفن شود و امثال اين اعتراضات كه در قلوب والسنه ملاحده بسيار است و در زمان ائمة عليهم السلام زنادقه نيز از اين اعتراضات مىكردند و جواب مىشنيدند مانند ابن ابى العوجاء وابن المقفع و امثال ايشان كه در زمان حضرت صادق عليه السلام بودند و اين رساله را مقام اين حرفها نيست و الا در اين مقام كلام را بسط مىدادم (م 7) تارك الصلواة اگر منكر وجوب نماز باشد بى شبهه كافر و نجس است و اگر منكر وجوب نباشد نقل شده كه بعضى از علماء بسبب ظاهر بعض احاديث حكم بكفر و نجاست او كرده اند و اين قول خلاف مشهور و مستلزم عسر و حرج است چونكه مراد از تارك الصلواة كسى است هيچ نماز نكند يا نماز باطل كند پس كار طهارت در اكثر مردم بسيار مشكل مىشود و اقوى اين است كه هر گاه شخص انكار وجوب نماز كرد كافر و نجس است و هر گاه استخفاف بان يعنى استخفاف به اصل قرار دادن او كرد مرتد است و هر گاه معتقد وجوب آن هست لكن آن را سبك برداشته و سهل انگارى در آن مىكند از بابت ترك آن يا باطل بجا آوردن آن يا درست نكردن مسائل آن يا تضييع آن از بابت تاخير از بى مبالاتى در همه صور شخص اگر چه كافر نيست و پاك است لكن فاصله با كفر ندارد و در احاديث وارد شده كه شفاعت حضرت پيغمبر و ائمة عليهم السلام به او نمىرسد و بر حوض كوثر بر ايشان وارد نخواهد شد و در وقت مردن بر دين پيغمبر (ص) از عالم نخواهد رفت و اينها كه گفته شد نيز جارى است در ترك نماز قضا كه بر ذمه شخص ثابت است و تاخير مىكند به حد تهاون و توسعه را عذر قرار مىدهد " نهم " از نجاسات خمر است بلكه هر چيزى كه مست كند و در اصل روان باشد اگر چه بالعرض جامد شود و اما مسكر جامد مثل بنك مثلا پاك است و اگر چه بالعرض مايه شود (مسألة 1) مشهور الحاق نموده اند به خمر آب انگور جوش آمده را كه هنوز دو ثلث آن نرفته باشد وان اگر چه احوط است لكن اقوى طهارت آن است بلى حرمت آن به مجرد غليان بلكه به مجرد نشيش اگر چه به حد غليان نرسيد بى اشكال است چه به آتش باشد يا به آفتاب وبذهاب ثلثين به هر نحو كه باشد حتى به آفتاب و به هوا حلال مىشود و فرق نيست در اين حكم ما بين آب انگور و خود