(مسألة 28) اگر آب ندارد وبا قدرت بر تحصيل آن وقت گنجايش تحصيل آب نداشته باشد بنحوى كه اشتغال بتحصيل آن باعث خروج وقت تمام نماز يا بعض آن شود بايد تيمم كند واشكال اين صورت كمتر است از صورت سابقه كه با وجود آب وقت از استعمال آن تنك باشد زيرا كه در اين صورت صادق است عدم وجدان آب بخلاف صورت سابقه بلكه ممكن است گفته شود كه تيمم در اين صورت بى اشكال است وحاجتى باحتياط بقضا ندارد (مسألة 29) كسيكه بسبب تنگي وقت از استعمال تكليف او تيمم باشد وانرا ترك كند ووضؤ يگيرد يا غسل كند با طل است بجهة انكه مامور بوضؤ براى آن نماز نبوده بلى اگر بقصد غايت ديگرى يا بقصد بودن بر طهارت وضوء بگيرد صحيح است واگر جاهل بضيق وقت باشد ونداند كه وظيفه او تيمم است ووضؤ بگيرد پس اگر قصد امتثال امر وضوء براى همان نماز نمايد باطل است واگر قصد غايات ديگر نمايد صحيح است (مسألة 30) كسيكه با وجود آب بسبب تنگي وقت از استعمال آب تيمم كرد براى نماز ظهر وعصر مثلا با آن تيمم نمىتواند نماز مغرب وعشا را بعمل اورد اگر چه وقت نماز مغرب وعشاء آب نداشته باشد پس براى آن نماز هم مجددا بسبب نبودن آب تيمم نمايد بلكه هر گاه در اثناء نماز ظهر وعصر هم بى آب شود براى نماز مغرب وعشا بايد تجديد تيمم نمايد اگر چه كفايت همان تيمم در اين صورت محتمل است (مسألة 31) مباح نمىشود به تيمم كه بسبب تنگي وقت نماز بعمل اورده غير از آن نماز حتى در حال نماز پس جايز نيست براى او مس كتابت قران حتى در حال نماز وهم چنين جايز نيست قرائت سوره هاى سجده دار تيمم بدل از غسل پس صحت واستباحه آن مختص بهمان نماز است (مسألة 32) معتبر است در صحت تيمم انكه وقت زياده از تيمم وخصوص واجبات نماز باقي نباشد پس هر گاه وقت بقدر وضوء وواجبات نماز باقى باشد بايد وضوء بگيرد واقتصار كند بخصوص واجبات نماز بدون مستحبات وتكليف او منتقل به تيمم نمىشود بلكه اگر وقت بقدر سوره هم باقي نباشد ترك سوره كند بجهة انكه وجوب سوره در ضيق وقت ساقط است (مسألة 33) در جواز تيمم براى ضيق وقت مستحبات موقته اشكال است پس اگر با وجود آب وقت نماز شب مضيق شود مشكل است تكليف او مبدل به تيمم شود (مسألة 34) اگر باعتقاد وسعت وقت وضوء بگيرد پس معلوم شود مضيق بوده گذشت كه اگر بقصد همان نماز وضو گرفته
(٢٣١)