داشته باشد ونتواند آن را آب كند بعض علماء فرموده اند واجب است مسح كند آن را بر اعضاء وضوء يا غسل در صورتيكه رطوبت آن بر بشره جارى نشود كه شستن محسوب نباشد والا بى اشكال واجب است واگر انهم ممكن نباشد گفته اند كه واجب است تيمم بر برف يا يخ واين قول احوط است اگر چه اقوى كفايت قضاء نماز است وهر گاه بتواند يخ يا برف را آب كند متعين است بر او وضوء يا غسل وجايز نيست بر او تيمم كردن چنانچه گذشت (مسألة 1) گذشت كه در مرتبه اولى اقوى كفايت تيمم بمطلق زمين است ولى با وجود خاك احوط آنست كه آن را مقدم دارد بر رمل وكلوخ وسنك ونحو آن وفرق نيست بين اقسام خاك از سفيد وسياه وزرد وسرخ چنانچه فرقي نيست در سنك وكلوخ بين اقسام آن و هر گاه خاك نباشد احوط تقديم رمل است بر كلوخ وبا نبودن آن احوط تقديم كلوخ است بر سنك (مسألة 2) جايز نيست در حال اختيار تيمم كردن بر گچ واجر وخزف پخته وخاكستر اگر چه از زمين باشد بلي در صورتيكه خاك ورمل وكلوخ وسنك نباشد احوط آنست كه جمع كند ما بين تيمم بيكى از چيزهاى مذكوره غير خاكستريكه از سوزانيدن هيزم ونحو آن پيدا شود وما بين تيمم بمرتبه دويم كه غبار باشد وبا نبودن غبار بكل تيمم كند وبر فرض نبودن غبار وكل احوط تيمم كردن بيكي از مذكورات ونماز است وبعد از آن اعاده يا قضاء آن (مسألة 3) جايز است تيمم كردن در حال اختيار بر ديواريكه بگل يا خشت ساخته باشند يا باجر كه روى آن گل كشيده باشند (مسألة 4) جايز است تيمم كردن بكل سر شور وكل ارمنى اگر چه نرم نشده باشد وهم چنين بسنك اسيا وسنك چاخماق وسنك جاقو ونحو آن زيرا كه انها از معادن نيستند كه از اسم زمين بيرون باشند (مسألة 5) جايز است تيمم بر زمين شوره زار اگر از زمين محسوب شود كه روى آن نمك نگرفته باشد (مسألة 6) اگر بگل تيمم كند ودست او الوده بان شود واجب است اول گل دست را ازاله كند بعد از آن بر صورت يا دست مسح كند ودر جواز ازاله آن بشستن اشكال است (مسألة 7) جايز نيست تيمم بخاكيكه ممزوج بچيز ديگر باشد مثل كاه يا خاكستر ونحو آن وهم چنين بگليكه ممزوج بكاه باشد پس معتبر است در آنچه بان تيمم كرده مىشود مخلوط نبودن بچيزى كه تيمم بان جايز نيست مگر در صورتيكه خليط در آن مستهلك باشد (مسألة 8) گذشت كه هر گاه غير يخ يا برف نداشته باشد وبتواند آن را آب كند واجب است آب كند براى وضوء يا غسل وتيمم جايز