مزدلفه و در سفر، باران و غيره. و نيز رواياتى موجود است كه مىتوان از آنها استنباط كرد كه بين نماز ظهر و عصر و همچنين بين نماز مغرب و عشاء اوقات مشترك وجود دارد. (1) تأويلات در روايات جمع بين صلاتين و رأى صحيح ولى عجيب اين است كه با اين روايات صحيحة و صريحه، عادات و رسوم آنچنان در ذهن عده اى رسوب كرده كه شروع به تأويل سنت صريح پيامبر نمودند چنان كه بعض اين تأويلات را كه توسط برخى روات شده بود در ضمن نقل متن روايات ديديد، و جالب آن است كه ترمذى بعد از نقل روايت ابن عباس در مورد جمع بين صلاتين بدون ترس و باران، مىگويد: همه امت اين حديث را ترك كرده اند!! ولى جاى تعجب است چنين سخنى از ترمذى و آنچنان كه معلوم است و خواهد آمد و نووى در شرح خود و غير او تصريح كرده اند (2) هرگز اجماعى بر ترك آن نبوده است. به هر حال عده اى براى اينكه بر طبق روايت عمل نكنند دست به تأويلاتى زده اند كه هر طائفه اى سخن ديگرى را مردود دانسته است و واقعا هم چنين است:
نووى مىگويد:
عده اى تأويل كرده اند كه جمع بين صلاتين به عذر باران بوده است و اين تأويل مشهور از گروهى از بزرگان متقدمين مىباشد ولى اين تأويل ضعيف است به روايت ديگر كه من غير خوف ولا مطر دارد.
وعده اى تأويل كرده اند كه اين جمع بين صلاتين در هواى ابرى بوده است. پس حضرت نماز ظهر را بجا آورده سپس ابر بر طرف شده و روشن گرديده كه وقت عصر داخل شده است و حضرت نماز عصر را اقامه نمود، اين تأويل نيز باطل است به خاطر آنكه اگر چه احتمال اندكى در ظهر و عصر مىباشد اما چنين احتمالى در مغرب و عشاء نيست.
وعده اى تأويل كرده اند كه نماز اول را به آخر وقتش تأخير انداخته و در آخر وقت آن اقامه نموده و پس از فراغ نماز ديگر را بجا آورده (يعنى هر يك در آخر و اول وقت