تشيع در تسنن (فارسي) - السيد محمد رضا مدرسي

آحاد (1) است و از اين رو، نمى توان آنها را ناسخ قرآن كريم قرار داد.
حل نهايى اخبار دال بر غسل براى رفع تعارض بين اخبار غسل از يك طرف و قرآن كريم و اخبار مسح از طرف ديگر، شايد بهتر اين باشد كه بگوييم:
همهء اخبار غسل كه از رسول اكرم صلى الله عليه و سلم نقل شده است، بر فرض صحت، مربوط به قبل از نزول آيهء وضو مى باشد و آيهء كريمه و اخبار مسح، ناسخ آنها است. نهايت آن كه اين مطلب بر افرادى پنهان مانده و طبق روايات منسوخ عمل كرده يا فتوا داده اند يا قائل به تخيير بين غسل و مسح شده اند و بلكه برخى به وجوب هر دو رأى داده اند.
در اينجا ممكن است كسى بگويد: " وجوب غسل، اجماعى است و نمى توان با اجماع (2) مخالفت نمود ".
در جواب مى گوييم: چنين اجماعى وجود ندارد. در واقع، براى رفع توهم اجماع، كافى است كه به كتب فقه مراجعه كنيد، چنان كه در " بداية المجتهد " تصريح مى كند كه مسأله اختلافى است. عبارت او چنين است:
إتفق العلماء على أن الرجلين من أعضاء الوضوء واختلفوا في نوع طهارتهما، فقال قوم: طهارتهما الغسل وهم الجمهور، وقال قوم: فرضها المسح، وقال قوم: بل طهارتهما تجوز بالنوعين الغسل والمسح، وان ذلك

1. به يك اعتبار، روايات را به متواتر و واحد تقسيم مى كنند. خبر متواتر خبرى است كه در تمام طبقات از طرق متعدد كه اجتماع راويان بر كذب و خطا محال باشد، نقل شود. خبر واحد خبرى است كه طريق نقل آن، چنين نباشد.
2. آنچه كه مورد اتفاق همهء علماى اسلام است.

(١٩٠)