القرآن)، (شرح الايضاح ابى على الفارسى) در نحو كه به (الافصاح في شرح الايضاح) نامبردار است وآنرا بر أبى على فارسي در 565 ه‍. ق قرائت كرده، (عيون التصريف)، (المنتقى) درشواذ قراآت، وجز آنها.
# ت: سده ء 6 ه‍. ق.
اين كتاب در گزارش وجوه قراآت هشتگانه است كه به ترتيب سوره هاي قرآني تنظيم شده، و حافظ شمس الدين جزرى درباره ء آن گفته است: من نسخه أي از اين كتاب را رؤيت كرده وديدم كه ابن ابى مريم آنرا بركاتب نسخه در 562 ه. ق املاء نموده بود، ومحتواى آن بازگو كننده ء مرتبت والاى علمي ابن أبى مريم مى باشد. در كتابخانه ء راغب پاشا نسخه أي از اين كتاب وجود دارد كه تاريخ تحرير آن به سال 551 ه‍. ق ضبط شده، وبرآن اجازه أي است به خط مؤلف در 557 ه‍. ق.
مؤلف انگيزه ء تأليف اين كتاب را چنين گزارش مى كند:
(هنگامى كه از تأليف كتاب موجز موسوم به (المنتقى) - كه در ذكر قراآت شاذه است - فارغ شدم گروهى كه آن كتاب كم حجم وموجز وپرفائده را ديده بودند خواهش كردند كه براى ايشان كتابي مختصر وروشن در وجوه قراآت مشهور تأليف نمايم، چه نياز به چنين كتابي بيشتر از كتاب قبلى است. درخواستشان را پذيرفتم وبه تأليف اين كتاب پرداختم، وچون نيمى از اين كتاب را نگاشتم پيش آمدها وگردش زمان مانع تكميل آن مى گشت ومرا از انجام اين مطلوب وخواسته ء قلبى باز مى داشت. تا اينكه خداوند متعال ملهم داشت بنده ء ناتوان واميدوار به رحمتش اتابك أبو سعيد سنقربن مودود (اعزه نصره وجعل من مواسم الفتح والظفر عصره) را فرمان داد آن بخش از كتاب را در مسجدي كه در شيراز ساخته بود نمايان گذاشتند. تا مستفيدين از آن بهره مند گردند، واز آسيب كهنگى ونابودى مصون بماند (أدام الله أيامه على العلم وذويه وشعفا باعداء مبانيه فامتع الله الدهر بجلالته ومد على الكافة ظل ايالته وهو غرة شاذهة في جبين الاسلام وشمس في أفق الدين صادعة للاظلام) چون به شمول لطف خداوند سبحان وانعام اين منعم، گشايش حالى وفراغت بالى يافتم به يمن همت بلندش شروع به اتمام اين كتاب نمودم.
تاريخ ساختمان (مسجد سنقريه ء) شيراز معلوم نيست، ليك از شيرازنامه برمى آيد كه شهريار مذكور مسجد را در ميانه ء دوره ء 13 يا 14 ساله (از 543 تا 558) - در سالهاى فرمانروائيش - ساخته. از اينرو بايد تاريخ تأليف اين كتاب سالهاى آخر نيمه ء اول سده ء ششم ه‍. ق باشد.
اسلوب كتاب وروش مؤلف در اين كتاب چنين است كه در ديباچه گفته: (وقصرت الكتاب على