زيد حج را بجا آورد آيا آن شخص كه از طرف زن پول را گرفته مشغول الذمه است يا نه؟
ج - در فرض سؤال اگر نايب، حج را صحيح انجام داده باشد ذمه منوب عنه برئ مىشود و لكن با علم به اين كه زن متوفى شرعا مجاز در استيجار واداء اجرت از تركه منوب عنه نيست حق گرفتن اجرت ندارد، بلى اگر جاهل بوده حق مطالبه اجرة المثل عمل را از شخص آن زن دارد و اگر زن از مال خودش پول داده كه نايب حج بجا آورد حق مطالبه از نايب ندارد و حق پرداخت از مال متوفى هم ندارد و حج نايب صحيح است.
55 - س - شخصى كه قرائت و يا اذكار واجبه نمازش صحيح نيست آيا جايز است كه نيابت حج را قبول نمايد و بعد از اين كه خودش نماز طواف را خواند ديگرى را نيز براى نماز، نايب كند يا نه و بر فرض عدم جواز چون جاهل به مسأله بوده چنين كارى كرده تكليفش چيست؟
ج - استيجار چنين شخصى خلاف احتياط است و در فرض بعد هم احوط اين است كه از موجر استرضا كند و يا وجه را مسترد دارد.
56 - س - كسى را مىخواهم به نيابت براى زيارت بيت الله الحرام بفرستم شرائط نيابت چيست و پولى كه به نيابت حج داده مىشود خمس دارد يا نه؟
ج - نايب بايد مسلمان و عاقل و مسألة دان باشد و مستطيع هم نباشد كه حج بر او واجب باشد و مصارف حج نيابى مثل حج خود شخص جزء مؤنه است اگر از سرمايه خمس داده يا ربح همان سال باشد خمس ندارد.
57 - س - اگر نايب اجير شود براى حج و در ضمن عقد با او شرط كنند كه سال معين و يا از طريق معين حج را بجا آورده و نايب تخلف كند و در سال ديگر و يا از طريق ديگر برود آيا حج او صحيح است و ذمه منوب عنه از