الغاية القصوى (فارسي) - لليزدي ترجمة الشيخ عباس قمي - ج ٢ - الصفحة ٣٧١
من با كل عيب بتو فروختم وخريدار منكر باشد وبينه وشاهدى هم نباشد (مسئلة چهارم) هر گاه مطلع بر عيب شود ومع ذلك معيب را رد نكند وفسخ معامله ننمايد خيار او بر طرف نمىشود اگر چه زمان بسيارى بكذرد بلكه باقى است تا او را اسقاط كند وبگويد از سر او كذشتم (مسئلة پنجم) سنت است كه فروشنده مشترى را از عيب متاع خود خبر كند يا بگويد اين مال را با تمام عيب بتو مىفروشم در صورتى كه عيب متاع بنحوى باشد كه مشترى تواند مطلع بر او بشود والا لازم است كه خريدار را از ان متاع مخبر كند اگر با عدم اخبار صدق غش كند مثل آنكه آب در شير كرده باشد وهكذا (مسئلة ششم) كسى كه خيار داشته باشد مىتواند كه معامله را فسخ كند اگر چه طرف ديگر در آنجا حاضر نباشد (مسئلة هفتم) هر گاه خريدار بسبب عيب معامله را فسخ كند واز وقت صيغه تا وقت فسخ بعض منافع وزيادتى در مبيع حاصل شده باشد پس اگر ان منافع متصل بمبيع باشد تابع ان است وچون فسخ معامله شود مال بايع خواهد شد واگر منفصل باشد مال خريدار است (مسئلة هشتم) بدان كه عيبي كه سبب خيار مىشود هر زيادتى ونقصانى است كه در عرف وعادت تجار سبب كمى قيمت شود واكثر علماء فرموده اند كه ضابطه در عيب هر زيادتى ونقصاني است كه در اصل خلقت ان جنس بهم رسد خواه سبب كمي قيمت وماليت ان جنس بشود يا نه واز اين جهت كفته اند كه خصى بودن بنده عيب است با وجود ان كه بنده خصي قيمتش بيشتر است وخصى بمعنى تخم كشيده است وتفصيل كلام در جاي ديگر است (خيار هشتم خيار تدليس است) وان چنانست كه فروشنده در مال خود كارى كند كه ان را بهتر نماياند مثل ان كه صورت كنيز را بسرخاب رنك‌كند وموى ديگرى را بموي او وصل نمايد كه خريدار بداند كه ان كنيز سرخ رو وخوش مو است پس در اين صورت هر گاه مشترى عالم بان نبوده بعد از ان كه عالم شود اختيار دارد كه فسخ كند يا امضاء نمايد بدون ارش و هم چنين است اب قنات يا اسيا را بند كردن كه در نظر مشترى بسيار نمايد وبعد از ان ظاهر شود كه اب كم بوده اختيار فسخ دارد وتصربه هم از جمله تدليس است وان چنانست كه كسى كوسفند را چند روز شير او را ندوشد تا شير در پستان او جمع شود وبعد او را بفروشد تا خريدار كمان كند كه هر روز اين قدر شير از او بعمل مىآيد وفريب بخورد وبقيمت كران بخرد پس بعد از ان كه معلوم او شد كه فروشنده تدليس كرده مىخواهد فسخ كند يا نگاه
(٣٧١)
الذهاب إلى صفحة: «« « ... 366 367 368 369 370 371 372 373 374 375 376 ... » »»