الغاية القصوى (فارسي) - لليزدي ترجمة الشيخ عباس قمي - ج ٢ - الصفحة ٣٦٩
متاع معينى را بي آنكه به بيند بوصف بخرد پس اگر بعد از ديدن بان وصف نباشد مخير است در فسخ و نگاهداشتن ان واگر بهتر درامد فروشنده خيار دارد واگر در بعضى از صفات بهتر ودر بعضى بدتر در امد هر دو خيار دارند ودر اينجا چند مسئلة است " اول " هر گاه چيزى بوصف فروخته شود بايد فروشنده بيان جنس وهر يك از صفتهائي كه بودن ونبودن ان باعث زيادتى وكمى قيمت ان مىشود بكند " دوم " خيار رؤيت فورى است يعنى هر گاه خريدار جنس را موافق اوصاف نديد اگر بناى فسخ داشته باشد بايد بلا فاصله فسخ كند واگر تاخير كند ديگر خيار ندارد " سيم " شرط سقوط خيار رؤيت در ضمن عقد باطل است واصل معامله را نيز باطل مىكنند وهم چنين باطل است شرط كردن آنكه اگر ان جنس بان صفتى كه كفته شده نباشد عوض او را بدهد " چهارم " هر گاه مشترى بعضى از متاع را ديده باشد وباقى را بوصف خريده باشد پس هر گاه بر خلاف وصف در امد اگر خواهد فسخ كند بايد تمام را رد كند باعتبار اين كه فروشنده ديده ونديده را روى هم فروخته بود " پنجم " هر گاه مشترى جنس معينى را بوصف خريد وبعد ان جنس را بخلاف ان وصف يافت همين خيار دارد كه معامله را فسخ كند يا ان جنس را نگاه دارد واگر بخواهد ازش بكيرد يا مطالبه كند ان جنس را بنحوى كه فروشنده وصف كرده بود نمىتواند " ششم " هر گاه مشترى ادعا كرد بر فروشنده كه صفتى ديگر هم كفتى كه حال در مبيع نيست وفروشنده انكار كند قول فروشنده را قبول مىكنند با قسم (خيار هفتم خيار عيب است) وان چنانست كه كسى جنسى بخرد وبعد از كرفتن معلوم شود كه ان جنس عيب دار است وان عيب پيش از ان كه مشترى او را بكيرد در ان بوده است اگر چه بعد از عقد وپيش از قبض حادث شده باشد پس مشترى اختيار دارد كه ان معامله را فسخ كند يا امضا ان كند با كرفتن ازش كه تفاوت ما بين صحيح ومعيب باشد و هم چنين بايع خيار دارد هر گاه ثمن معيوب در ايد ودر اينجا چند مسئلة است (مسئلة اولى) در چند موضع است كه خيار عيب ساقط مىشود وبا وجود عيب ازش هم نمىتوان كرفت " اول " در جائى كه مشترى علم داشته باشد بان عيب در وقت معامله " دوم " ان كه بعد از اطلاع بران عيب مشترى راضى بان شود يا ان كه خيار عيب را ساقط كند " سيم " ان كه فروشنده تبرى كند از عيوب ان به آنكه بفروشد با وجود عيب معين يا با هر عيبى كه دارد بلى اگر تبرى از عيب معينى كند
(٣٦٩)
مفاتيح البحث: الإختيار، الخيار (10)
الذهاب إلى صفحة: «« « ... 364 365 366 367 368 369 370 371 372 373 374 ... » »»