عوض عين را بگيرد يا اجاره را فسخ كند واگر اجنبي تلف كند عوض آن را از او بگيرد وعذر عام كه هيچ كس نتواند استيفاء منفعت كند بمنزله تلف است واما عذر خاص مستأجر مثل آنكه حيواني براى سوارى خودش اجاره كند ومريض شود كه نتواند سفر كند يا آنكه مرديرا براى كندن دندان خود اجير كند ودرد آن ساكن شود ونحو انها پس در بطلان اجاره بان اشكال است ودور نيست در صورتيكه آن عذر پيش از عقد باعث عدم صحت اجاره باشد بگوئيم اجاره باطل است (مسألة 14) هر گاه زوجه خود را اجير كند براى كارى كه منافي حق استمتاع شوهر باشد صحت اجاره او موقوف بر اجازه شوهر است بخلاف صورتيكه منافى آن نباشد كه صحيح است پس اگر اتفاقا شوهر اراده استمتاع از او نمايد وبسبب اشتغال بان عمل ممكن نباشد معلوم مىشود كه اجاره او فضولى بوده (مسألة 15) گذشت كه بمجرد عقد اجاره مستأجر مالك منفعت مىشود وموجر مالك اجرت ولكن واجب نيست بر هيچ كدام كه تسليم كنند مگر بعد از تسليم ديگرى وتسليم منفعت بتسليم عين است وتسليم اجرت بقبض دادن آن است مگر در صورتيكه اجرت نيز منفعت باشد كه تسليم آن نيز بتسليم عين است وبر هيچ كدام از موجر ومستاجر واجب نيست كه سبقت كند در تسليم واگر هر دو در تسليم دادن سختى نمودند حاكم انها را جبر نمايد واگر يك كدام از انها مىدهد وديگرى نمىدهد وجبر او ممكن نيست او را مىرسد كه او هم تسليم ندهد تا ديگرى تسليم نمايد وهر گاه در عقد شرط كنند كه تسليم عين يا اجرت بعد از زماني باشد بايد بشرط وفا كنند وتسليم عمل در مثل نماز وروزه وحج وزيارت ونحو انها باتمام آن است وپيش از اتمام موجر نمىتواند مطالبه اجرت كند وبعد از آن مستأجر را نمىرسد تعويق بيندازد مگر آنكه در عقد شرط تعجيل يا تاجيل كرده باشند يا آنكه متعارف باشد كه اجرت را بعضا او كلا پيش از عمل بدهند كه بمقتضاى آن بايد عمل كنند والا پيش از آن استحقاق مطالبه ندارد حتى در جائيكه عمل ممكن نباشد مگر بعد از گرفتن اجرت مثل حج استيجارى با فقر موجر وهم چنين در مثل بناء ديوار خانه يا كندن چاه در خانه تسليم آن بتمام كردن عمل است ومحتاج بكار ديگرى نيست واما در مثل رختي كه داده بدوزد يا كتابي داده بنويسد ونحو آن از چيزهائى كه بدست موجر بايد باشد ايا بمجرد تمام كردن آن مىتواند مطالبه اجرت كند يا آنكه تا رخت يا كتاب را بدست مستأجر ندهد نمىتواند مطالبه كند دو قول است واقوى قول