مسألة در حكم شك است و اگر علم دارد به آنكه هر دو امر واقع شده لكن نمىداند كه كدام مقدم است و كدام مؤخر بايد خود را محدث بداند و وضو بگيرد در حالتى كه جاهل به تاريخ هر دو يا جاهل به تاريخ وضو باشد و اما هر گاه جهل دارد به تاريخ حدث و علم دارد به تاريخ وضو بنا را بر بقاء بگذارد و احوط در اين صورت وضو گرفتن است نيز (مسألة 2) هر گاه شخص محدث كه شك دارد در وضو و شرعا بايد وضو بگيرد فراموش كرد وضو را و نماز كرد هيچ اشكالى نيست در بطلان اين نماز بحسب ظاهر و واجب است وضو بگيرد و نماز را اعاده كند اگر وقت باقى باشد و الا قضا كند و اما اگر شخص مامور به وضو باشد از جهت جهل به حالت سابقه و فراموش كند كه وضو بگيرد و نماز بخواند ممكن است حكم به صحت نماز او از باب قاعده فراغ لكن مشكل است و احوط اعاده يا قضاء است نيز (مسألة 3) هر گاه شخص متطهر وضوء تجديدى گرفت و نماز كرد و بعد يقين كرد كه يكى از آن دو وضو باطل بوده و لكن نمىداند كدام است اشكالى نيست در صحت نمازش و واجب نيست براى نمازهاى بعد هم وضو گيرد و اما اگر بعد از هر يك از دو وضو نمازى كرده و بعد يقين به بطلان يكى از دو وضو نموده نماز دوم صحيح است و اما نماز اول احوط اعاده است و اگر چه بعيد نيست اجراء قاعده فراغ در آن (مسألة 4) هر گاه دو وضو گرفت و بعد از آن دو وضو نمازى كرد و بعد علم پيدا كرد به اين كه بعد از يكى از آن دو وضو حدثى از او صادر شده و نمىداند بعد از كدام بوده ممكن است حكم به صحت آن نماز از باب قاعده فراغ لكن بايد از براى نمازهاى بعد وضو بگيرد چون مرجع مسألة به اين مىشود كه وضو و حدثى مىداند و شك در تقدم وتاخر احدهما دارد (مسألة 5) هر گاه دو وضو گرفت و بعد از هر يك نمازى كرد و بعد يقين كرد به اين كه حدثى بعد از يكى از آن دو صادر شده و نمىداند كدام بوده در اين صورت واجب است اعاده هر دو نماز اگر مختلف باشند در عدد و اگر در عدد متحد باشند و در جهر واخفات هم مثل يكديگر باشند يك نماز به قصد ما في الذمة كفايت مىكند بلكه اگر در جهر واخفات هم مختلف باشند كفايت مىكند يك نماز به قصد ما في الذمة و در جهر واخفات مخير است لكن احوط اعاده هر دو است در اين صورت (مسألة 6) هر گاه بعد از وضوء يقين كند به اين كه نمازى كرده و حدثى هم از او صادر شده نمىداند نماز مقدم بوده تا صحيح باشد يا حدث تا نماز باطل باشد ظاهر حكم به صحت نماز است خصوصا اگر تاريخ نماز معلوم باشد به جهت استصحاب بقاء طهارت الى اخر