حاكميت ستم ابن قتيبه مىگويد: " عثمان نخستين كسى است كه براى زدن مردم از تازيانه استفاده كرده است. قبل از او، ابو بكر و عمر اين كار را با چوبدستى و يا خيزران انجام مىدادند ". (1) در حقيقت ضرب و شتم مردم، زندانى كردن آنها و تبعيد ناراضيان از عمده‌ترين جلوه‌هاى حكومت پليسى و نامشروع عثمان است.
تبعيد ابوذر ابوذر كه مىديد عثمان اموال بيت المال را يا خود برداشته و يا ميان خانواده‌اش تقسيم مىكند. پيوسته به اين رويه اعتراض مىكرد. عاقبت عثمان تصميم خود را گرفت و ابوذر را به شام تبعيد نمود. ولى او در شام نيز ساكت ننشست. ابوذر در شام به معاويه مىگفت: اين كاخ سبزى كه تو براى خويش ساخته‌اى يا از پولهاى بيت المال است، كه در آن صورت خيانت كرده اى، و يا از پولهاى خودت، كه اين كار نيز اسراف است.
معاويه كه ديد نمىتواند ابوذر را ساكت كند وى را به زندان انداخته، (2) نامه‌اى براى عثمان نوشت و در آن به وى ياد آور شد كه: " ابوذر مردم شام را عليه تو مىشوراند ". عثمان در جواب معاويه نوشت: " ابوذر را بر بدترين مركب سوار كن و به مدينه بازگردان ". معاويه * (هامش) * (1) الامامة والسياسه ج 1 / 32.
(2) شرح نهج البلاغه ابن ابى الحديد ج 2 / 356 ط قديم [= ج 8 / 258 ط جديد]. (*)