دارائيهاى خليفه و نزديكان او بررسى ميزان دارائى افرادى كه از بركت وجود عثمان به ثروتهاى هنگفت رسيدند (45) از حوصله اين نوشتار خارج است و ما در اينجا اجمالا به ثروت چند تن از آنها و سپس خود عثمان اشاره مىنماييم:
1 - اموال زبير بن عوام: بخارى مىگويد: " زبير يازده خانه در مدينه، دو خانه در بصره، يك خانه در كوفه و يك خانه در مصر داشت. نقدينه زبير هنگام مرگش 59 ميليون درهم بود ". (46) علاوه بر اين زبير هزار اسب، هزار بنده و هزار كنيز داشت. (47) 2 - اموال طلحة بن عبيد الله: املاك وى 30 ميليون درهم ارزش داشت. هنگام مرگ نقدينه او 200 هزار دينار طلا و 000 / 200 / 2 درهم ود. علاوه بر اين 300 بار شتر طلا (يا به قول بعضى 300 پوست گاو پر از طلا) از وى به جا ماند. (48) بلاذرى مىگويد: " عثمان يك بار در زمان حكومتش 200 هزار دينار به طلحه بخشيد ". (49) 3 - اموال عبد الرحمن بن عوف: در ميان دارائى وى قطعه طلاى بسيار بزرگى وجود داشت كه دست تمامى مردانى كه اين طلا را با تبرهاى خود مىشكستند تاول زد. ثروت وى هنگام مرگ عبارت بود از: يكصد اسب، هزار شتر، 10 هزار گوسفند و 000 / 560 / 2 درهم. وى چهار زن داشت كه به هر زن ربع ثمن (1 / 32) اموال عبد الرحمن رسيد، كه عبارت بود از 80 هزار دينار (و به قولى 100 هزار دينار). اگر بخواهيم قول دوم را بپذيريم نقدينه وى در هنگام مرگ 000 / 200 / 3 دينار طلا بوده است. (50) * (هامش) * (45) مروج الذهب ج 1 / 434.
(46) صحيح بخارى - كتاب جهاد، باب بركة الغازى في ماله - ج 5 / 21. در صحيح بخارى نقدينه زبير - در هنگام مرگ - 52 ميليون درهم ذكر شده است كه بنا به گفته‌هاى قبلى بخارى، اشتباهى در جمع زدن صورت گرفته است. اين اشتباه در تمامى شروح صحيح بخارى تذكر داده‌اند.
(4) مروج الذهب ج 1 / 434.
(48) طبقات ابن سعد ج 3 / قسمت اول / 158، دول الاسلام ج 1 / 17، خلاصة التهذيب ص 152، مروج الذهب ج 1 / 434، العقد الفريد ج 2 / 283، الرياض النضره ج 2 / 344 - 346.
(49) انساب الاشراف ج 5 / 7.
(50) طبقات ابن سعد ج 3 / قسمت اول / 96، مروج الذهب ج 1 / 434، تاريخ يعقوبى ج 2 / 146، صفة الصفوه ج 1 / 138 الرياض النضره ج 2 / 385. (*)